Bihar Board 12th Accountancy Important Questions Short Answer Type Part 5

Bihar Board 12th Accountancy Important Questions Short Answer Type Part 5

рдк्рд░рд╢्рди 1.
What are the methods of Redemption of Debentures ?
(рдЛрдгрдкрдд्рд░ рд╢ोрдзрди рдХी рдХ्рдпा рд╡िрдзिрдпाँ рд╣ैं ?)
рдЙрдд्рддрд░:
рдЛрдгрдкрдд्рд░ рдХे рд╢ोрдзрди рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡िрдзिрдпाँ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं-

  • рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рдЕрд╡рдзि рдХे рдмाрдж рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХी рд╕рдорд╕्рдд рд░ाрд╢ि рдХा рдПрдХ рд╕ाрде рднुрдЧрддाрди рдХрд░рдХे рд╢ोрдзрди।
  • рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХा рдХिрд╢्рддों рдоें рд▓ॉрдЯрд░ी рд╡िрдзि рдж्рд╡ाрд░ा рдХुрдЫ рд╡рд░्рд╖ों рдоें рд╢ोрдзрди।
  • рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХो рдЕंрд╢ों рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рдд्рддिрди рдХрд░рдХे рд╢ोрдзрди।
  • рдЦुрд▓े рдмाрдЬाрд░ рдоें рдЕрдкрдиे рд╣ी рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХा рдХ्рд░рдп рдХрд░рдХे рд╢ोрдзрди।

рдк्рд░рд╢्рди 2.
рдЖрдЧрдо рдПрд╡ं рд╢ोрдзрди рдЦाрддे рдХी рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ рдмрддाрдПँ।
рдЙрдд्рддрд░:
рдЖрдЧрдо рдПрд╡ं рд╢ोрдзрди рдЦाрддे рдХी рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै-

  • рдЖрдЧрдо рдПрд╡ं рд╢ोрдзрди рдЦाрддा рдПрдХ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЦाрддा рд╣ै।
  • рдпрд╣ рдЦाрддा рд░ोрдХрдб़ рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдмрдиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдЗрд╕ рдЦाрддे рдХा рдбेрдмिрдЯ рдкрдХ्рд╖ рдЕрдзिрдХ рд░рд╣рдиे рдкрд░ рдЕрди्рддрд░ рдХी рд░ाрд╢ि рдЕंрддिрдо рд░ोрдХрдб़ рд╢ेрд╖ рдпा рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдкрдХ्рд╖ рдЕрдзिрдХ рд░рд╣рдиे рдкрд░ рдЕंрддрд░ рдХी рд░ाрд╢ि рдмैंрдХ рдЕрдзिрд╡िрдХрд░्рд╖ рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 3.
What is Ratio analysis ?
(рдЕрдиुрдкाрдд рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХ्рдпा рд╣ै ?)
рдЙрдд्рддрд░:
рдЕрдиुрдкाрдд рдПрдХ рдРрд╕ा рд╕ंрдЦ्рдпाрдд्рдордХ рд╕рдо्рдмрди्рдз рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рддा рд╣ै рдЬो рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдгों рдХे рджो рдпा рджो рд╕े рдЕрдзिрдХ рдорджों рдХे рдмीрдЪ рдоाрдкा рдЬाрддा рд╣ै। рд╣ंрдЯ, рд╡िрд▓िрдпрдо рддрдеा рдбोрдиाрд▓्рдбрд╕рди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, “рдЕрдиुрдкाрдд рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдгों рдпा рд▓ेрдЦांрдХрди рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рдЕंрдХрдЧрдгिрддीрдп рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рдиे рдХा рд╕ाрдзрди рдоाрдд्рд░ рд╣ै।”

рдк्рд░рд╢्рди 4.
How are the various activities classified according to AS- 3 (Revised) While preparing cash flow Statements ?
(рд░ोрдХрдб़ рдмрд╣ाрд╡ рд╡िрд╡рд░рдг рдмрдиाрддे рд╕рдордп рд▓ेрдЦांрдХрди рдоाрдирдХ-3 (рд╕ंрд╢ोрдзिрдд) рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡िрднिрди्рди рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдкों рдХा рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै?)
рдЙрдд्рддрд░:
рд▓ेрдЦांрдХрди рдоाрдирдХ-3 (рд╕ंрд╢ोрдзिрдд) рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд░ोрдХрдб़ рдмрд╣ाрд╡ рд╡िрд╡рд░рдг рдмрдиाрддे рд╕рдордп рд╡िрднिрди्рди рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдкों рдХा рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдиिрдо्рди рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै-

  1. рдкрд░िрдЪाрд▓рди рдХ्рд░िрдпाрдУं рд╕े рд░ोрдХрдб़ рдмрд╣ाрд╡
  2. рд╡िрдиिрдпोрдЬрди рдХ्рд░िрдпाрдУं рд╕े рд░ोрдХрдб़ рдмрд╣ाрд╡
  3. рд╡िрдд्рддрдкूрд░्рддि рдХ्рд░िрдпाрдУं рд╕े рд░ोрдХрдб़ рдмрд╣ाрд╡।

рдк्рд░рд╢्рди 5.
What is Reserve Capital ? Does it differ from Capital Reserve ?
(рдЖрд░рдХ्рд╖िрдд рдкूँрдЬी рдХिрд╕े рдХрд╣рддे рд╣ैं ? рдХ्рдпा рдпрд╣ рдкूँрдЬी рд╕ंрдЪрдп рд╕े рднिрди्рди рд╣ोрддी рд╣ै ?)
Or, Differentiate between Reserve Capital and Capital Reserve.
рдЕрдерд╡ा, (рдЖрд░рдХ्рд╖िрдд рдкूँрдЬी рдФрд░ рдкूँрдЬीрдЧрдд рд╕ंрдЪрдп рдоें рдЕрди्рддрд░ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░ें।)
рдЙрдд्рддрд░:
рдЖрд░рдХ्рд╖िрдд рдкूँрдЬी рд╡ рдоाँрдЧी рд╣ुрдИ рдкूँрдЬी рдХा рд╡рд╣ рднाрдЧ рд╣ै рдЬो рд╕рдоाрдкрди рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЕрди्рдп рдХिрд╕ी рднी рджрд╢ा рдоें рдоंрдЧाрдпा рдирд╣ीं рдЬाрдПрдЧा। рдЖрд░рдХ्рд╖िрдд рдкूँрдЬी рдФрд░ рдкूँрдЬीрдЧрдд рд╕ंрдЪрдп рдоें рдк्рд░рдоुрдЦ рдЕрди्рддрд░ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ै-

  • рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп- рдЖрд░рдХ्рд╖िрдд рдкूँрдЬी рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै рдЬрдмрдХि рдкूँрдЬीрдЧрдд рд▓ाрдн рд╣ो рддो рдЗрд╕рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ै।
  • рд╡िрд╢ेрд╖ рдк्рд░рд╕्рддाрд╡- рдЖрд░рдХ्рд╖िрдд рдкूँрдЬी рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд▓िрдП рдХрдо्рдкрдиी рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрд╢ेрд╖ рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рдкाрд╕ рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП рдЬрдмрдХि рдкूँрдЬीрдЧрдд рд╕ंрдЪрдп рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд▓िрдП рдХोрдИ рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рдкाрд╕ рдХрд░рдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै।
  • рд╕्рдеिрддि рд╡िрд╡рд░рдг рдоें рд▓ेрдЦा- рдЖрд░рдХ्рд╖िрдд рдкूँрдЬी рд╕्рдеिрддि рд╡िрд╡рд░рдг рдоें рдирд╣ीं рджिрдЦाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЬрдмрдХि . рдкूँрдЬीрдЧрдд рд╕ंрдЪрдп рд╕्рдеिрддि рд╡िрд╡рд░рдг рдХे рджाрдпिрдд्рд╡ рдкрдХ्рд╖ рдоें рд╕ंрдЪрдп рддрдеा рдЖрдзिрдХ्рдп рд╢ीрд░्рд╖рдХ рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рджिрдЦाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдк्рд░рдпोрдЧ- рдЖрд░рдХ्рд╖िрдд рдкूँрдЬी рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрдо्рдкрдиी рдХे рд╕рдоाрдкрди рдХी рджрд╢ा рдоें рд╣ी рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдЬрдмрдХि рдкूँрдЬीрдЧрдд рд╕ंрдЪрдп рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрдо्рдкрдиी рдХे рдЬीрд╡рди рдХाрд▓ рдоें рд╣ी рдкूँрдЬीрдЧрдд рд╣ाрдиिрдпों рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдоें рдЕрдерд╡ा рдмोрдирд╕ рдЕंрд╢ों рдХे рдиिрд░्рдЧрдорди рдоें рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 6.
Write the characteristics of Company.
(рдХрдо्рдкрдиी рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдУं рдХो рд▓िрдЦें।)
рдЙрдд्рддрд░:
рдХрдо्рдкрдиी рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं-
1. рдкृрдердХ् рдмैрдзाрдиिрдХ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ (Separate Legal Entity)- рдХрдо्рдкрдиी рдПрдХ рдХाрдиूрдиी рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдХा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдЗрд╕рдХे рд╕рджрд╕्рдпों рд╕े рдкृрдердХ् рд╣ोрддा рд╣ै। рдХрдо्рдкрдиी рдЕрдкрдиे рдиाрдо рд╕े рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдХा рдХ्рд░рдп-рд╡िрдХ्рд░рдп рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै, рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдЕрдкрдиे рдиाрдо рд╕े рдмैंрдХ рдоें рдЦाрддा рдЦोрд▓ рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХрдо्рдкрдиी рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдкृрдердХ् рд╡ैрдзाрдиिрдХ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рд╣ै।

2. рд╕ाрд░्рд╡рдоुрдж्рд░ा (Common Seal)- рдХрдо्рдкрдиी рдХा рдХोрдИ рднौрддिрдХ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕрддः рдпрд╣ рдЕрдкрдиे рдПрдЬेрди्рдЯों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдХाрд░्рдп рдХрд░рддी рд╣ै, рдЬिрди्рд╣ें рд╕ंрдЪाрд▓рдХ (Director) рдХрд╣рддे рд╣ैं। рд╕ंрдЪाрд▓рдХ рдж्рд╡ाрд░ा рддैрдпाрд░ рдХिрдП рдЧрдП рд╕рднी рдк्рд░рд▓ेрдЦों рдкрд░ рдХрдо्рдкрдиी рдХी рд╕ाрд░्рд╡рдоुрдж्рд░ा рдЕंрдХिрдд рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП।

3. рдЕंрд╢ों рдХी рд╣рд╕्рддाрди्рддрд░рдгीрдпрддा (Transferability of Shares)- рдХрдо्рдкрдиी рдХी рдкूँрдЬी рд╣िрд╕्рд╕े рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╣िрд╕्рд╕े рдХो рдЕंрд╢ рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдЕंрд╢ рдХुрдЫ рд╢рд░्рддों рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рд░ूрдк рд╕े рд╣рд╕्рддाрди्рддрд░рдгीрдп рд╣ोрддी рд╣ै।

4. рд╕ीрдоिрдд рджाрдпिрдд्рд╡ (Limited Liability)- рдХрдо्рдкрдиी рдХे рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдХा рджाрдпिрдд्рд╡ рдЙрд╕рдХे рдЕंрд╢ рдХे рдЕрджрдд्рдд рдоूрд▓्рдп рддрдХ рд╣ी рд╕ीрдоिрдд рд╣ोрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 7.
What is forfeiture of share when and how the share of a company can be Forfeited ?
(рдЕंрд╢ों рдХो рд╕рдм्рди рдХрд░рдиे рдХा рдз्рдпा рдЕрд░्рде рд╣ै ? рдЕंрд╢ों рдХो рдХрдм рдФрд░ рдХैрд╕े рдЬрдм्рдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै ?)
рдЙрдд्рддрд░:
рдЬрдм рдХोрдИ рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдЖрд╡ंрдЯрди (Allotment) рдпा рдХिрд╕ी рдпाрдЪрдиा рдХी рд░ाрд╢ि рдХा рднुрдЧрддाрди рдирд╣ीं рдХрд░рддा рд╣ै рддो рдХрдо्рдкрдиी рдХो рдРрд╕े рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдХे рдЕंрд╢ों рдХो рдЬрдм्рдд рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕंрд╢ों рдХो рдЬрдм्рдд рдХрд░рдиे рд╕े рдкूрд░्рд╡ рдХрдо्рдкрдиी рдЙрд╕ рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдХो рдПрдХ рдиोрдЯिрд╕ рднेрдЬрддी рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдЕंрд╢ों рдкрд░ рдмрдХाрдпा рд░ाрд╢ि рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╕рдордп рдХे рдЕрди्рджрд░ рдм्рдпाрдЬ рд╕рд╣िрдд рднुрдЧрддाрди рдХрд░ рджे। рдЗрд╕ рд╕ूрдЪрдиा рдоें рдпрд╣ рднी рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд▓िрдЦा рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП рдХि рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рддिрдеि рддрдХ рднुрдЧрддाрди рди рдХрд░рдиे рдкрд░ рдЙрд╕рдХे рдЕंрд╢ों рдХा рд╣рд░рдг рдХрд░ рд▓िрдпा рдЬाрдПрдЧा। рднुрдЧрддाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ूрдЪрдиा рдоें рдЬो рддिрдеि рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХी рдЬाрдП рд╡рд╣ рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдХो рд╕ूрдЪрдиा рдоिрд▓рдиे рдХे рдХрдо-рд╕े-рдХрдо 14 рджिрди рдмाрдж рдХी рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП। рдпрджि рдиोрдЯिрд╕ рдоें рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рддिрдеि рддрдХ рднी рднुрдЧрддाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै рддो рдЙрд╕рдХे рдЕंрд╢ों рдХो рдЬрдм्рдд рдХрд░ рд▓िрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рдЕंрд╢ों, рдХो рдЬрдм्рдд рдХрд░рддे рд╕рдордп рдХрдо्рдкрдиी рдХो рдЕрдкрдиे рдЕрди्рддрд░्рдиिрдпрдоों рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рдиिрдпрдоों рдХा рдаीрдХ рдкाрд▓рди рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП। рдпрджि рдЕрди्рддрд░्рдиिрдпрдоों рдоें рд╣рд░рдг рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рдоें рдиिрдпрдо рдирд╣ीं рджिрдП рд╣ुрдП рд╣ैं рддो рдХрдо्рдкрдиी рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХी рддाрд▓िрдХा. ‘рдЕ’ (Table A) рдоें рджिрдП рд╣ुрдП рдиिрдпрдоों рдХा рдкाрд▓рди рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП।

рдЕंрд╢ं рдХे рдЬрдм्рдд рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрди рдЕंрд╢ों рдкрд░ рдЕрдм рддрдХ рдЪुрдХाрдИ рдЧрдИ рд░ाрд╢ि рдХрдо्рдкрдиी рдЬрдм्рдд рдХрд░ рд▓ेрддी рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕े рдЕंрд╢ рдЕрдкрд╣рд░िрдд рдЦाрддे (Share forfeiture A/c) рдоें рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдХрд░ рджेрддी рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 8.
What is a debenture ? What are the types of debenture?
(рдЛрдгрдкрдд्рд░ рдХिрд╕े рдХрд╣рддे рд╣ैं ? рдпрд╣ рдХिрддрдиे рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं ?)
рдЙрдд्рддрд░:
рднाрд░рддीрдп рдХрдо्рдкрдиी рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХी рдзाрд░ा 2 (12) рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, “рдЛрдгрдкрдд्рд░ рдоें рдЛрдгрдкрдд्рд░ рд╕्рдЯॉрдХ, рдмॉрдг्рдб рдпा рдХрдо्рдкрдиी рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी рдХी рдЧрдИ рдРрд╕ी рдФрд░ рдХрдИ рдк्рд░рддिрднूрддिрдпाँ рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╣ैं, рдЪाрд╣े рдЙрдирд╕े рдХрдо्рдкрдиी рдХी рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдкрд░ рдк्рд░рднाрд░ рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрддा рд╣ै рдпा рдирд╣ीं”। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдпрд╣ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ै рдХि рдХрдо्рдкрдиी рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдЧрдоिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдЛрдгрдкрдд्рд░ рдПрдХ рд╕рд░्рдЯीрдлिрдХेрдЯ рдХे рдк्рд░ाрд░ूрдк рдоें рд╣ोрддा рд╣ै рдЬिрд╕ рдкрд░ рдХрдо्рдкрдиी рдХी рд╕ाрд░्рд╡рдоुрдж्рд░ा (Common seal) рдЕंрдХिрдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЕрддः рдЛрдгрдкрдд्рд░ рдХрдо्рдкрдиी рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдпे рдЧрдпे рдЛрдг рдХा рдПрдХ рд▓िрдЦिрдд рдк्рд░рдоाрдг рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рдХрдо्рдкрдиी рдХी рд╕ाрд░्рд╡рдоुрдж्рд░ा рдХे рдЕрдзीрди рдиिрд░्рдЧрдоिрдд рдХिрдпे рдЬाрддे рд╣ैं। рдЛрдгрдкрдд्рд░ рдоें рдиिрд╢्рдЪिрдд рддिрдеि рдкрд░ рдоूрд▓рдзрди рдХे рднुрдЧрддाрди рдХी рд╢рд░्рддे рдФрд░ рдиिрд╢्рдЪिрдд рджрд░ рд╕े рдм्рдпाрдЬ рдХे рднुрдЧрддाрди рдХी рд╢рд░्рддे рднी рд▓िрдЦी рд╣ुрдИ рд╣ोрддी рд╣ैं। рдЛрдгрдкрдд्рд░ рдХो рдХрдИ рднाрдЧों рдоें рдмाँрдЯा рдЧрдпा рд╣ै, рдЬो рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं-

  • рд░ंрдХ्рд╖िрдд рдЛрдгрдкрдд्рд░
  • рдЕрд░рдХ्рд╖िрдд рдЛрдгрдкрдд्рд░
  • рд░рдЬिрд╕्рдЯрд░्рдб рдЛрдгрдкрдд्рд░
  • рд╡ाрд╣рдХ рдЛрдгрдкрдд्рд░
  • рд╢ोрдз्рдп рдЛрдгрдкрдд्рд░
  • рдЕрд╢ोрдз्рдп рдЛрдгрдкрдд्рд░
  • рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓ рдЛрдгрдкрдд्рд░।

рдк्рд░рд╢्рди 9.
What is Debenture Sinking fund and why is it created ?
(рдЛрдгрдкрдд्рд░ рд╢ोрдзрди рдХोрд╖ рдХ्рдпा рд╣ै рдФрд░ рдХ्рдпों рдмрдиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै ?)
рдЙрдд्рддрд░:
рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХा рд╢ोрдзрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХाрдлी рдмрдб़ी рдоाрдд्рд░ा рдоें рдзрди рд░ाрд╢ि рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै। рдЬिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХा рд╢ोрдзрди рдХрд░рдиा рд╣ै рдЙрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдЗрддрдиी рдмрдб़ी рд░ाрд╢ि рдЬुрдЯाрдиे рдоें рдХрдо्рдкрдиी рдХो рдХाрдлी рдХрдаिрдиाрдИ рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै, рдЕрддः рдПрдХ рдХрдо्рдкрдиी рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдЙрдЪिрдд рд░рд╣рддा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХे рд╢ोрдзрди рдХे рд▓िрдП рд▓ाрднों рд╕े рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд░ाрд╢ि рдмрдЪाрддी рд░рд╣े। рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдХрдо्рдкрдиिрдпाँ рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХे рдиिрд░्рдЧрдорди рдХे рд╡рд░्рд╖ рд╕े рд╣ी рд▓ाрднों рд╕े рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд░ाрд╢ि рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХे рднुрдЧрддाрди рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдЕрд▓рдЧ рд░िрдЬрд░्рд╡ рдоें рд░рдЦрдиा рд╢ुрд░ू рдХрд░ рджेрддी рд╣ै। рдЗрд╕ рд░िрдЬрд░्рд╡ рдХो Sinking fund рдпा рдЛрдгрдкрдд्рд░ рд╢ोрдзрди рдХोрд╖ рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं। Sinking fund рдХी рд░ाрд╢ि рдХो рдпा рддो рд╡्рдпाрдкाрд░ рдоें рд╣ी рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдпा рдЗрд╕े рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХे рдмाрд╣рд░ рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рдХрдо्рдкрдиी рдХी рдк्рд░рддिрднूрддिрдпों рдХो рдЦрд░ीрджрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

рдпрджि рдЗрд╕ рдХोрд╖ рдХो рдЕрдкрдиे рд╣ी рд╡्рдпाрдкाрд░ рдоें рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░ рд▓िрдпा рдЬाрдП рддो рдпрд╣ рд░ाрд╢ि рдХрдо्рдкрдиी рдХी рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों, рдорд╢ीрдирд░ी рд╕्рдЯॉрдХ рдЖрджि рдоें рд▓рдЧ рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдмाрдж рдоें рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХे рд╢ोрдзрди рдХे рд╕рдордп рдлिрд░ рдирдХрдж рдзрдирд░ाрд╢ि рдЗрдХрдЯ्рдаा рдХрд░рдиा рдХрдаिрди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рдЕрддः рдк्рд░ाрдпः рдХрдо्рдкрдиिрдпाँ рдЗрд╕ рд░ाрд╢ि рдХो рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХे рдмाрд╣рд░ рд╡िрдХ्рд░рдп рдпोрдЧ्рдп рдк्рд░рддिрднूрддिрдпों рдоें рд╡िрдиिрдпोрдЧ рдХрд░ рджेрддी рд╣ैं। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХрдо्рдкрдиिрдпाँ рдк्рд░рддिрд╡рд░्рд╖ рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рдзрдирд░ाрд╢ि рд▓ाрднों рдоें рд╕े рдиिрдХाрд▓ рдХрд░ рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХे рдмाрд╣рд░ рдк्рд░рддिрднूрддिрдпाँ рдЦрд░ीрджрдиे рдоें рд╡िрдиिрдпोрдЧ рдХрд░рддी рд░рд╣рддी рд╣ैं рдФрд░ рдЗрди рдк्рд░рддिрднूрддिрдпों рдкрд░ рдЬो рдк्рд░рддिрд╡рд░्рд╖ рдм्рдпाрдЬ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै рдЙрд╕े рднी рджुрдмाрд░ा рдк्рд░рддिрднूрддिрдпों рдоें рд╡िрдиिрдпोрдЧ рдХрд░ рджिрдпा। рдЬाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 10.
What do you mean by issue of debenture at premium?
(рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХा рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдкрд░ рдиिрд░्рдЧрдорди рд╕े рдЖрдк рдХ्рдпा рд╕рдордЭрддे рд╣ैं ?)
рдЙрдд्рддрд░:
рдЬрдм рдХोрдИ рдХрдо्рдкрдиी рдЕрдкрдиे рдЛрдгрдкрдд्рд░ рдЕंрдХिрдд рдоूрд▓्рдп рд╕े рдЕрдзिрдХ рдкрд░ рдиिрд░्рдЧрдоिрдд рдХрд░рддी рд╣ै рддो рдЗрд╕ рдЕрдзिрдХ рдоूрд▓्рдп рдХो рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЙрджाрд╣рд░рдг рдХे рд▓िрдП, рдпрджि рдПрдХ 100 рд░ु. рдХा рдЛрдгрдкрдд्рд░ 110 рд░ुреж рдоें рдиिрд░्рдЧрдоिрдд рдХिрдпा рдЬाрдП рддो 10 рд░ु. рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХрд╣ा рдЬाрдПрдЧा। рдРрд╕ा рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдкूँрдЬीрдЧрдд рд▓ाрдн рд╣ोрддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рдХрдо्рдкрдиी рдХी рд╕ाрдоाрди्рдп рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рдХ्рд░िрдпाрдУं рд╕े рдЕрд░्рдЬिрдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдЦाрддे рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдкूँрдЬीрдЧрдд рд╣ाрдиिрдпों рдЬैрд╕े рдЕंрд╢ों рдПрд╡ं рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХे рдиिрд░्рдЧрдорди рдкрд░ рджी рдЧрдИ рдЫूрдЯ, рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХे рд╢ोрдзрди рдкрд░ рджिрдП рдЧрдП рдк्рд░ीрдоिрдпрдо, рдк्рд░ाрд░рдо्рднिрдХ рд╡्рдпрдпों, рдЦ्рдпाрддि, рдкेрдЯेंрдЯ рдЖрджि рдХो рдЕрдкрд▓िрдЦिрдд рдХрд░рдиे рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рдЕंрд╢ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдЦाрддे (Share Premium A/c) рдХा рдиाрдо рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рд╣ोрдХрд░ рдк्рд░рддिрднूрддि рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдЦाрддा (Securities Premium A/c) рд╣ो рдЪुрдХा рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдЛрдгрдкрдд्рд░ рднी рдк्рд░рддिрднूрддि рд╣ै рдЕрддः рдЛрдгрдкрдд्рд░ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХो рднी рдк्рд░рддिрднूрддि рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдЦाрддे рдоें рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП।

‘рдк्рд░рддिрднूрддि рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдЦाрддे (Securities Premium A/c)’ рдХो рдЪिрдЯ्рдаे рдХे рджाрдпिрдд्рд╡ рдкрдХ्рд╖ рдоें рд░िрдЬрд░्рд╡ рддрдеा рдЖрдзिрдХ्рдп (Reserve and Surplus) рд╢ीрд░्рд╖рдХ рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рджिрдЦाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 11.
What do you mean by issue of Debenture at discount?
(рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХा рдХрдЯौрддी рдкрд░ рдиिрд░्рдЧрдорди рд╕े рдЖрдк рдХ्рдпा рд╕рдордЭрддे рд╣ैं ?)
рдЙрдд्рддрд░:
рдЬрдм рдХिрд╕ी рдХрдо्рдкрдиी рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдкрдиे рдЛрдгрдкрдд्рд░ рдЕंрдХिрдд рдоूрд▓्рдп рд╕े рдХрдо рдкрд░ рдиिрд░्рдЧрдоिрдд рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ैं рддो рдЗрд╕े рдХрдЯौрддी рдкрд░ рдиिрд░्рдЧрдорди рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдХрдо्рдкрдиी рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдоें рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдкрд░ рджी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдЕрдзिрдХрддрдо рдЫूрдЯ рдкрд░ рдХोрдИ рдк्рд░рддिрдмंрдз рдирд╣ीं рд╣ै। рдХрдЯौрддी рдХी рд░ाрд╢ि рдкूँрдЬीрдЧрдд рд╣ाрдиि (Capital Loss) рд╣ै। рдЕрдд: рдЗрд╕े рдХрдо्рдкрдиी рдХे рдЪिрдЯ्рдаे рдоें рд╕рдо्рдкрдд्рддि рдкрдХ्рд╖ рдоें ‘рд╡िрд╡िрдз рд╡्рдпрдп’ (Miscellaneous) рд╢ीрд░्рд╖рдХ рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рджिрдЦाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдХрдЯौрддी рдХी рдЗрд╕ рд░ाрд╢ि рдХो рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХे рдЬीрд╡рди рдХाрд▓ рдоें рд╣ी рдкूँрдЬीрдЧрдд рд▓ाрднों рдЕрдерд╡ा рд▓ाрдн-рд╣ाрдиि рдЦाрддे рд╕े рдЕрдкрд▓िрдЦिрдд рдХрд░рдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै।

рдХрдЯौрддी рдХ्рдпोंрдХि рд╣ाрдиि рд╣ै, рдЕрддः рдХрдо्рдкрдиी рдХी рдкुрд╕्рддрдХों рдоें рдЗрд╕рдХे рд▓ेрдЦा “Discount on Debentures A/c” рдХो рдбेрдмिрдЯ рдХрд░рдХे рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдХрдЯौрддी рдХा рд▓ेрдЦा рдк्рд░ाрдпः рдЖрд╡ंрдЯрди рдХी рдк्рд░рд╡िрд╖्рдЯि рдоें рд╣ी рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 12.
What do you mean by financial statement of a Company ?
(рдХрдо्рдкрдиी рдХे рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг рд╕े рдЖрдк рдХ्рдпा рд╕рдордЭрддे рд╣ैं ?)
рдЙрдд्рддрд░:
рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдгों рд╕े рдЖрд╢рдп рджो.рд╡िрд╡рд░рдгों рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै, рдПрдХ рдЖрдп рд╡िрд╡рд░рдг рдпा рд▓ाрдн-рд╣ाрдиि рдЦाрддा рддрдеा рджूрд╕рд░ा рд╕्рдеिрддि рд╡िрд╡рд░рдг рдпा рдЖрд░्рдеिрдХ рдЪिрдЯ्рдаा। рдЖрдп рд╡िрд╡рд░рдг рд╣ाрдиि рдпा рд▓ाрдн рдХो рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдЬрдмрдХि рд╕्рдеिрддि рд╡िрд╡рд░рдг рдпा рдЖрд░्рдеिрдХ рдЪिрдЯ्рдаा рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХी рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों, рджाрдпिрдд्рд╡ рддрдеा рдкूँрдЬी рдХो рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рддा рд╣ै।

рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг рд╕े рддाрдд्рдкрд░्рдп рдХिрд╕ी рднी рдоौрд▓िрдХ рд╡िрд╡рд░рдг рд╕े рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬो рдХिрд╕ी рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдпा рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рдоें рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╡िрдд्рддीрдп рд╕ूрдЪрдиाрдУं рдХो рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рддा рд╣ो। рдкрд░рди्рддु рд╡рд░्рддрдоाрди рдХाрд▓ рдоें ‘рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг’ рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рджो рдЦाрддों рдпा рд╡िрд╡рд░рдгों рдХो рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЬिрди्рд╣ें рд▓ेрдЦाрдкाрд▓рдХ рдХिрд╕ी рдиिрд╢्рдЪिрдд рдЕрд╡рдзि рдХे рдЕрди्рдд рдоें рддैрдпाрд░ рдХрд░рддी рд╣ै। рдпे рджो рд╡िрд╡рд░рдг рд╣ैं-рдЖрд░्рдеिрдХ рдЪिрдЯ्рдаा (рдЬिрд╕े рд╡िрдд्рддीрдп рд╕्рдеिрддि рдХा рд╡िрд╡рд░рдг рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं) рдФрд░ рд▓ाрдн-рд╣ाрдиि рдЦाрддा рдпा рдЖрдп рд╡िрд╡рд░рдг (Income Statement) рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें, рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдж्рд╡ाрд░ा рдПрдХ рддीрд╕рд░ा рд╡िрд╡рд░рдг рднी рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЬाрдиे рд▓рдЧा рд╣ै рдЬिрд╕े ‘рдЖрдзिрдХ्рдп ‘рд╡िрд╡рд░рдг’ рдпा ‘рдмрдЪрдд рд▓ाрдн рд╡िрд╡рд░рдг’ рдХे рдиाрдо рд╕े рдкुрдХाрд░рддे рд╣ैं। рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рджेрд╢ों рдоें рдПрдХ рдЪौрдеा рд╡िрд╡рд░рдг рднी рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЬाрдиे рд▓рдЧा рд╣ै рдЬिрд╕े рд╡िрдд्рддीрдп рд╕्рдеिрддि рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХा рд╡िрд╡рд░рдг рдХрд╣рддे рд╣ैं।

рдк्рд░рд╢्рди 13.
State the Meaning of Balance Sheet.
(рдЖрд░्рдеिрдХ рдЪिрдЯ्рдаा рдХे рдЕрд░्рде рдХो рдмрддрд▓ाрдпें।)
рдЙрдд्рддрд░:
рд╕ाрдзाрд░рдг рдмोрд▓рдЪाрд▓ рдоें, рдЖрд░्рдеिрдХ рдЪिрдЯ्рдаा рдХो рдПрдХ рд╕рди्рддुрд▓рди-рдкрдд्рд░ рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рдПрдХ рддрд░рдл рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдХे рдоूрд▓्рдпों рдФрд░ рджूрд╕рд░ी рддрд░рдл рджाрдпिрдд्рд╡ों рдПрд╡ं рд╕्рд╡ाрдоी-рдлрдг्рдб (Owner’s fund) рдХे рдоूрд▓्рдпों рдХो рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рдХे рд╕рди्рддुрд▓рди (equality) рд▓ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рд╣ॉрд╡рд░्рдб (Howard) рдФрд░ рдЕрдк्рдЯрди (Upton) рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, “The Balance Sheet is a statement which reports the property’s value owned by the enterprise and the claims of the creditors and owners against these properties.”

рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рдкрд░िрднाрд╖ा рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд ‘рдоूрд▓्рдпों’ (values) рдХी рд░рдХрдо рд╡рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै, рдЬो рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдордж рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдЦाрддों рдХी рдЦрддौрдиी рдФрд░ рдмाрдХी рдиिрдХाрд▓рдиे рдХे рдмाрдж рд╢ेрд╖ рдмрдЪрддी рд╣ैं। рдХुрдЫ рд▓ोрдЧों рдХी рдпрд╣ рдоाрди्рдпрддा рд╣ै рдХि рд▓ेрдЦा-рд╡िрдзि рдХी ‘рдЬрдоा’ (Credit) ‘рдиाрдо’ (Debit) рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕िрдж्рдзांрдд рдХे рдХाрд░рдг рд╣ी рдЖрд░्рдеिрдХ рдЪिрдЯ्рдаे рдХे рджोрдиों рддрд░рдл рдХा рдпोрдЧ рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдкрд░рди्рддु рдпрд╣ рднाрд╡рдиा рдн्рд░рдоाрдд्рдордХ рд╣ै। рдЛрдг рдПрд╡ं рджाрдпिрдд्рд╡ рдХी рддрд░рд╣ рд╕्рд╡ाрдоी рдлрдг्рдб рдХी рд░рдХрдо рдЬрдб़ (rigid) рдк्рд░рдХृрддि рдХी рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै। рдЪूंрдХि рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдФрд░ рдЛрдг рдПрд╡ं рджाрдпिрдд्рд╡ों рдХा рдЕрди्рддрд░ рд╣ी рд╕्рд╡ाрдоी-рдлрдг्рдб рдХे рд░ूрдк рдоें рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।

рдЕрддः рдЗрд╕рдХा рдоूрд▓्рдп рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдФрд░ рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХे рдоूрд▓्рдпों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рд╣ोрддा рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рдЪिрдЯ्рдаे рдХे рд╕рдо्рдкрдд्рддि рдкрдХ्рд╖ рдХे рдпोрдЧ рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рджाрдпिрдд्рд╡ рдкрдХ्рд╖ рдХे рдпोрдЧ рдХो рд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕्рд╡ाрдоी-рдлрдг्рдб рдХा рдоूрд▓्рдп рдШрдЯрддा-рдмрдв़рддा рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЗрд╕ рд░ूрдк рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рдЪिрдЯ्рдаा рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХी рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдПрд╡ं рд░рдХрдо, рд╕рднी рджाрдпिрдд्рд╡ों рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдПрд╡ं рд░рдХрдо рдФрд░ рд╢ेрд╖ рдХो рд╕्рд╡ाрдоी-рдлрдг्рдб рдХे рд░ूрдк рдоें рдЙрд╕рдХी рдХिрд╕्рдо рдПрд╡ं рд░рдХрдо рдХो рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 14.
What is Current Assets ?
(рдЪाрд▓ू рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпाँ рдХ्рдпा рд╣ैं ?)
рдЙрдд्рддрд░:
рдЪाрд▓ू рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпाँ (Current Assets)- рдПрдХ рд╕ाрдоाрди्рдп рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рд╕ंрд╕्рдеा рдоें рдЪाрд▓ू рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпाँ рд╡े рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпाँ рд╣ोрддी рд╣ैं, рдЬो рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдоें рдХाрд░्рдпрд╢ीрд▓ рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдпोрдЧ рдХी рдЬाрддी рд╣ैं рдФрд░ рдЬिрди्рд╣ें рдЕрд▓्рдкрдХाрд▓ рдоें рд╕ंрдЪाрд▓рди рдХे рджौрд░ाрди рдирдХрдж рдзрди рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЕрди्рдп рд╢рдм्рджों рдоें, рдирдХрдж рдзрди рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी рдЧрдпी рд╡े рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпाँ, рдЬिрди्рд╣ें рдкुрдиः рдирдХрдж рдзрди рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЪाрд▓ू рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпाँ рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ैं। рд╕ाрдзाрд░рдгрддрдпा рдпрд╣ рдЪрдХ्рд░ (cycle) (рдирдХрдж рдзрди-рд╕рдо्рдкрдд्рддि-рдирдХрдж рдзрди) рдкूрд░ा рд╣ोрдиे рдоें рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕рдордп рдирд╣ीं рд▓рдЧрддा рд╣ै। рдХुрдЫ рджрд╢ाрдУं рдоें рдЗрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕рдордп рднी рд▓рдЧ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЪрдХ्рд░ рдоें рдЪाрд╣े рдХिрддрдиा рднी рд╕рдордп рдХ्рдпों рди рд▓рдЧे, рд╣рдоेрд╢ा рд╕рдо्рдкрдд्рддि рдк्рд░рдпोрдЧ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╣ी рдЪाрд▓ू рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡рд░्рдЧीрдХрд░рдг рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП, рди рдХि рд╕рдордп рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░। рдПрдХ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдХ рд╕ाрдзाрд░рдгрддрдпा рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдХो рдЪाрд▓ू рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рддा рд╣ै-

  • рд░ोрдХрдб़ рд╣ाрде рдоें рдПрдХ рдмैंрдХ рдоें
  • рд╕्рдХрди्рдз
  • рдкुрд╕्рддрдХीрдп рдЛрдг (Book Debts)
  • рд╕рд░рдХाрд░ी рдк्рд░рддिрднूрддिрдпों рдоें рд╡िрдиिрдпोрдЧ
  • рдк्рд░ाрдк्рдп рдмिрд▓ं (Bills Receivable)
  • рдЕрдЧ्рд░िрдо рднुрдЧрддाрди

рдк्рд░рд╢्рди 15.
What do you mean by fixed Assets and Intangible Assets ?
(рд╕्рдеाрдпी рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпाँ рдФрд░ рдЕрдоूрд░्рдд рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпाँ рд╕े рдЖрдк рдХ्рдпा рд╕рдордЭрддे рд╣ैं ?)
рдЙрдд्рддрд░:
рд╕्рдеाрдпी рд╕рдо्рдкрддिрдпाँ (Fixed Assets)- рд╕्рдеाрдпी рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рд╕े рдЖрд╢рдп рдЙрди рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬिрдирдХा рдХ्рд░рдп рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп-рд╕ंрдЪाрд▓рди рдоें рдк्рд░рдпोрдЧ рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рди рдХि рдкुрдирд░्рд╡िрдХ्рд░рдп рдХрд░рдХे рдирдХрдж рдзрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдХे рд╣ी рдЖрдп рд╣ेрддु рдЙрдд्рдкाрджрди рдпा рд╡िрддрд░рдг рдХा рдХाрд░्рдп рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рд╕्рдеाрдпी рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдХुрдЫ рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпाँ рдиिрдо्рди рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ैं-

  • рднूрдоि
  • рднрд╡рди
  • рдпрди्рдд्рд░
  • рдлрд░्рдиीрдЪрд░ рдПрд╡ं рдлिрдХ्рд╕рдЪрд░्рд╕।

рдЕрдоूрд░्рдд рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпाँ (Intangible Assets)- рдЬैрд╕ा рдХि рдиाрдо рд╕े рд╣ी рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै рдХि рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпाँ рдЕрдоूрд░्рдд рд╡ рдЕрджृрд╢्рдп рд╣ोрддी рд╣ैं। рдЗрдирдХो рди рджेрдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдФрд░ рди рд╕्рдкрд░्рд╢ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдоूрд▓्рдп рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХी рд▓ाрднाрд░्рдЬрди рд╢рдХ्рддि рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдХे рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рдоें рд▓ेрдЦाрдкाрд▓рдХ, рд╡рдХीрд▓ рдФрд░ рдк्рд░рдмрди्рдзрдХ рдорддрднेрдж рд░рдЦрддे рд╣ैं рдФрд░ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХे рдКрдкрд░ рдПрдХ рднाрд░ी рдмोрдЭ рдкрдб़рддा рд╣ै। рдЕрдоूрд░्рдд рд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдоें рдиिрдо्рди рдХो рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рддे рд╣ैं :

  • рдкेрдЯेрдг्рдЯ्рд╕ рддрдеा рдЯ्рд░ेрдб рдоाрд░्рдХ्рд╕ (Patents and Trade Marks)
  • рдоुрдж्рд░рдг-рдЕрдзिрдХाрд░, рд╕ूрдд्рд░ рдПрд╡ं рд▓ाрдЗрд╕ेंрд╕ (Copyright, Formula and License)
  • рдЦ्рдпाрддि (Goodwill)

рдк्рд░рд╢्рди 16.
State the object of Analysis of Financial Statement.
(рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдгों рдХे рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХो рдмрддрд▓ाрдпें।)
рдЙрдд्рддрд░:
рдпूँ рддो рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдк्рд░рдпोрдЧрдХрд░्рддा рдЕрдкрдиे рдиिрдЬी рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдгों рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░рддा рд╣ै, рдлिрд░ рднी рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХे рдХुрдЫ рд╕ाрдоाрди्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं-

  • рдЖрдп рд╕рдо्рдмрди्рдзी рд╡िрд╡рд░рдгों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рд╡िрднिрди्рди рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рдХ्рд░िрдпाрдУं рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдПрд╡ं рдЕрд░्рдЬрди рд╢рдХ्рддि рдХी рдЬाँрдЪ рдХрд░рдиा।
  • рдПрдХ рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рд╕ंрд╕्рдеा рдХे рдк्рд░рдмрди्рдз рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрдЬी рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖рдорддा рдПрд╡ं рдиिрд╖्рдкाрджрди рдХ्рд╖рдорддा рдХा рдЕрдиुрдоाрди рд▓ंрдЧाрдиा।
  • рд╕्рдеिрддि рд╡िрд╡рд░рдг рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХी рдЕрд▓्рдкрдХाрд▓ीрди рд╡ рджीрд░्рдШрдХाрд▓ीрди рд╢ोрдзрди-рдХ्рд╖рдорддा рдХा рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдХрд░рдиा।
  • рдЛрдг рд▓ेрдиे рд╡ाрд▓ी рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рд╕ंрд╕्рдеा рдХी рд╡िрдд्рддीрдп рд╕्рдеिрддि рдПрд╡ं рджेрдп рдХ्рд╖рдорддा рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиा।
  • рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХी рднाрд╡ी рдк्рд░рдЧрддि рдПрд╡ं рд▓ाрднाрд░्рдЬрди рд╢рдХ्рддि рдХा рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдХрд░рдиा।
  • рд╕ंрд╕्рдеा рдХी рднाрд╡ी рд╕рдо्рднाрд╡рдиाрдУं рдХा рдЕрди्рд╡ेрд╖рдг рдХрд░рдиा। .
  • рд╕рдордХрдХ्рд╖ рдЙрдж्рдпोрдЧ рдоें рдХाрд░्рдпрд░рдд рдЕрди्рдп рдЗрдХाрдЗрдпों рдХे рд╕ाрде рд╕ंрдЪाрд▓рди-рдХ्рд╖рдорддा рд╕рдо्рдмрди्рдзी рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░рдиा।

рдк्рд░рд╢्рди 17.
рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг рдХ्рдпा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг рдк्рд░рдмрди्рдзрдХीрдп рдиिрд╖्рдкाрджрди рдХी рдЕрдЪ्рдЫाрдИ рдпा рдмुрд░ाрдИ рдмрддाрддे рд╣ैं рдЕрдерд╡ा рдк्рд░рдмрди्рдз рдХीрдп рдХुрд╢рд▓рддा рдХी рд╣ीрдирддा рдпा рд╢्рд░ेрд╖्рдарддा рджрд░्рд╢ाрддे рд╣ैं рдпा рднाрд╡ी рдЙрди्рдирддि рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рд╕ंрдХेрдд рджेрддे рд╣ैं рдпा рд╕ुрджृрдв़ рд╡िрдд्рддीрдп рд╕्рдеिрддि рдХे рдк्рд░рддीрдХ рд╣ैं рдпा рдЕрд╕рдлрд▓рддा рдХे рд╕ूрдЪрдХ рд╣ैं-рдЗрди рд╕рднी рддрде्рдпों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рдиा рдк्рд░рдпोрдЧрдХрд░्рддा рдХा рдХाрд░्рдп рд╣ोрддा рд╣ै। рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг рд╕ंрд╕्рдеा рд╕े рд╕рдо्рдмрди्рдзिрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рддрде्рдпों рдХो рдЕंрдХाрдд्рдордХ рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рдпे рдЕंрдХाрдд्рдордХ рддрде्рдп рдоूрд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं; рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХिрд╕ी рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдХो рдирд╣ीं рдмрддाрддे рд╣ैं। рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд░рдЪрдиा рдХी рддрд░рд╣ рдХिрд╕ी рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд╡िрдзि рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдХे рдЗрди рдЕंрдХाрдд्рдордХ рддрде्рдпों рд╕े рдХрд╣рд▓ाрдпा рдЬाрдП। рдЬрдм рдк्рд░рдпोрдЧрдХрд░्рддा рдРрд╕ा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै рддो рдЙрд╕ рдХ्рд░िрдпा рдХो ‘рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг рдХा рдиिрд░्рд╡рдЪрди’ рдХрд╣рддे рд╣ैं।

рдк्рд░рд╢्рди 18.
рд░ोрдХрдб़ рдк्рд░рд╡ाрд╣ рд╡िрд╡рд░рдг рдХ्рдпा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рд░ोрдХрдб़ рдк्рд░рд╡ाрд╣ рд╡िрд╡рд░рдг рдПрдХ рдРрд╕ा рд╡िрд╡рд░рдг рд╣ै рдЬो рд░ोрдХрдб рддрдеा рд░ोрдХрдб рддुрд▓्рдп рдоें рд╣рдП рдкрд░िрд░्рд╡рддрди рдХो рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рд╡िрд╡рд░рдг рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдЕрд╡рдзि рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдХो рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै-

  • рдкрд░िрдЪाрд▓рди рдХ्рд░िрдпाрдУं рд╕े рд╢ुрдж्рдз рд░ोрдХрдб़ рдк्рд░рд╡ाрд╣
  • рдиिрдиिрдпोрдЧ рдХ्рд░िрдпाрдУं рд╕े рд╢ुрдж्рдз рд░ोрдХрдб़ рдк्рд░рд╡ाрд╣
  • рд╡िрдд्рдд-рдкूрд░्рддि рдХ्рд░िрдпाрдУं рд╕े рд╢ुрдж्рдз рд░ोрдХрдб़ рдк्рд░рд╡ाрд╣
  • рд░ोрдХрдб़ рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдПрд╡ं рд░ोрдХрдб़ рдоें рд╢ुрдж्рдз рдкрд░िрд╡рд░्рддрди।

рдк्рд░рд╢्рди 19.
рд╡рд╕ूрд▓ी рдЦाрддा рддрдеा рдкूрдирд░्рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдЦाрддा рдоें рдЕрди्рддрд░ рдмрддाрдПँ।
рдЙрдд्рддрд░:
рд╡рд╕ूрд▓ी рдЦाрддा рдФрд░ рдкुрдирд░्рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдЦाрддा рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЕрди्рддрд░ рд╣ै-
рд╡рд╕ूрд▓ी рдЦाрддा:

  • рдлрд░्рдо рдХे рд╡िрдШрдЯрди рдкрд░ рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓ा рдХाрдо рдлрд░्рдо рдХी рд╕рдо्рдкрддिрдпों рдХा рд╡िрдХ्рд░рдп рддрдеा рд╡рд╕ूрд▓ी рд╡ рджाрдпिрдд्рд╡ों рдХा рднुрдЧрддाрди рдХрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдХाрд░्рдп рдХे рд▓िрдП рдлрд░्рдо рдХी рдкुрд╕्рддрдХों рдоें рдПрдХ рд╡рд╕ूрд▓ी рдЦाрддा рдЦोрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै।

рдкुрдирд░्рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдЦाрддा:

  • рдкुрдирд░्рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдЦाрддा рдПрдХ рдЕрд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЦाрддा рд╣ै рдЬो рд╕рдо्рдкрддिрдпों рд╡ рджाрдпिрдд्рд╡ों рдХे рдоूрд▓्рдп рдоें рд╣ुрдП рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рдХाрд░рдг рд▓ाрдн-рд╣ाрдиि рдХो рджिрдЦाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 20.
рдЕंрд╢ों рдХे рдЕрдзि-рдЕрднिрджाрди рдХ्рдпा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдк्рд░ाрдпः рдЕрдЪ्рдЫी рдХрдо्рдкрдиिрдпों рдоें рдЬिрддрдиे рдЕंрд╢ рдЖрдмंрдЯрди рдХे рд▓िрдП рд╣ोрддे рд╣ैं рдЙрдирд╕े рдЕрдзिрдХ рдЖрд╡ेрджрди рдкрдд्рд░ рдЖ рдЬाрддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рд╕्рдеिрддि рдХो рдЕрдзि-рдЕрднिрджाрди (Over subscription) рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдРрд╕ी рджрд╢ा рдоें рдХрдо्рдкрдиी рдХो рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЖрд╡ेрджрди рд░ाрд╢ि рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 21.
рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рддि рдЕрдиुрдкाрдд рддрдеा рдд्рдпाрдЧ рдЕрдиुрдкाрдд рдоें рдЕрди्рддрд░ рдмрддाрдПँ।
рдЙрдд्рддрд░:
рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рддि рдЕрдиुрдкाрдд рдФрд░ рдд्рдпाрдЧ рдЕрдиुрдкाрдд рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЕрди्рддрд░ рд╣ै-
рд▓ाрдн-рдк्рд░ाрдк्рддि рдЕрдиुрдкाрдд:

  • рд▓ाрдн-рдк्рд░ाрдк्рддि рдЕрдиुрдкाрдд рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рдкрд░िрдгाрдо рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕ाрдЭेрджाрд░ें рдоें рд╕े рдПрдХ рдЕрдерд╡ा рдЕрдзिрдХ рд╕ाрдЭेрджाрд░ рдЕрди्рдп рд╕ाрдХ्рд╖ेрджाрд░ों рдХे рдд्рдпाрдЧ рдХे рд╣िрд╕्рд╕े рдХा рдХुрдЫ рд╣िрд╕्рд╕ा рдк्рд░ाрдк्рдд (gain) рдХрд░ рд▓ेрддे рд╣ैं। рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рдРрд╕े рдЕрдиुрдкाрдд рдХो рд▓ाрдн-рдк्рд░ाрдк्рддि рдЕрдиुрдкाрдд рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।

рдд्рдпाрдЧ рдЕрдиुрдкाрдд:

  • рдд्рдпाрдЧ рдЕрдиुрдкाрдд рдХी рдЧрдгрдиा рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХ्рд╖рддिрдкूрд░्рддि рдХी рд╡рд╣ рд░ाрд╢ि рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░рдиा рд╣ै рдЬो рд▓ाрдн-рдк्рд░ाрдк्рддि рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╕ाрдЭेрджाрд░ рдЕрд░्рдеाрдд рд╡рд╣ рд╕ाрдЭेрджाрд░ рдЬिрд╕рдХे рд╣िрд╕्рд╕े рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╡ृрдж्рдзि рд╣ो рдЧрдпी рд╣ै। рдд्рдпाрдЧ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд╕ाрдЭेрджाрд░ (рдЕрд░्рдеाрдд рд╡рд╣ рд╕ाрдЭेрджाрд░ рдЬिрд╕рдХे рд╣िрд╕्рд╕े рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХрдоी рд╣ो рдЧрдпी рд╣ै। рдХो рджेрдЧा। рдХ्рд╖рддि рдХी рдРрд╕ी рд░ाрд╢ि рдЦ्рдпाрддि рдХी рдЖрдиुрдкाрддिрдХ рд░ाрд╢ि рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рджी рдЬाрддी рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 22.
рдЕंрд╢ों рдХी рдЬрдм्рддी рдХ्рдпा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдЬрдм рдХोрдИ рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдЖрд╡ंрдЯрди рдпा рдХिрд╕ी рдпाрдЪрдиा рдХी рд░ाрд╢ि рдХा рднुрдЧрддाрди рдирд╣ीं рдХрд░рддा рд╣ै рддो рдХрдо्рдкрдиी рдХो рдРрд╕े рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдХे рдЕंрд╢ों рдХो рдЬрдм्рдд рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕंрд╢ों рдХो рдЬрдм्рдд рдХрд░рдиे рд╕े рдкूрд░्рд╡ рдХрдо्рдкрдиी рдЙрд╕ рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдХे рдЕंрд╢ों рдХो рдЬрдм्рдд рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕंрд╢ों рдХो рдЬрдм्рдд рдХрд░рдиे рд╕े рдкूрд░्рд╡ рдХрдо्рдкрдиी рдЙрд╕ рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдХो рдПрдХ рдиोрдЯिрд╕ рднेрдЬрддी рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдЕंрд╢ों рдкрд░ рдмрдХाрдпा рд░ाрд╢ि рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╕рдордп рдХे рдЕंрджрд░ рдм्рдпाрдЬ рд╕рд╣िрдд рднुрдЧрддाрди рдХрд░ рджें। рдЗрд╕ рд╕ूрдЪрдиा рдоें рдпрд╣ рднी рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд▓िрдЦा рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП рдХि рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рддिрдеि рддрдХ рднुрдЧрддाрди рди рдХрд░рдиे рдкрд░ рдЙрд╕рдХे рдЕंрд╢ों рдХा рд╣рд░рдг (рдЬрдм्рдд) рдХрд░ рд▓िрдпा рдЬाрдПрдЧा।

‘рднुрдЧрддाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ूрдЪрдиा рдоें рдЬो рддिрдеि рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХी рдЬाрдП рд╡рд╣ рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдХो рд╕ूрдЪрдиा рдоिрд▓рдиे рдХे рдХрдо-рд╕े-рдХрдо 14 рджिрди рдмाрдж рдХी рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП। рдпрджि рдиोрдЯिрд╕ рдоें рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рддिрдеि рддрдХ рднी рднुрдЧрддाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै рддो рдЙрд╕рдХे рдЕंрд╢ों рдХो рдЬрдм्рдд рдХрд░ рд▓िрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЕंрд╢ों рдХो рдЬрдм्рдд рдХрд░рддे рд╕рдордп рдХрдо्рдкрдиी рдХो рдЕрдкрдиे рдЕंрддрд░्рдиिрдпрдоों рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рдиिрдпрдо рдХा рдаीрдХ-рдаाрдХ рдкाрд▓рди рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП।

рдк्рд░рд╢्рди 23.
рдк्рд░рд╡िрд╡рд░рдг рдХो рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХीрдЬिрдП।
рдЙрдд्рддрд░:
рдк्рд░рд╡िрд╡рд░рдг рдХा рдЖрд╢рдп рдРрд╕े рдк्рд░рдкрдд्рд░ рд╕े рд╣ै рдЬो рдХрдо्рдкрдиी рдХे рдЕंрд╢ों рдпा рдЛрдг-рдкрдд्рд░ों рдХे рдЕрднिрджाрди рдЕрдерд╡ा рдХ्рд░рдп рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЬрдирддा рд╕े рдк्рд░рд╕्рддाрд╡िрдд рдЖрдоंрдд्рд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдк्рд░рд╡िрд╡рд░рдг рдоें рдХрдо्рдкрдиी рдХे рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХी рд▓ाрднрдк्рд░рджрддा рдФрд░ рд╕ुрджृрдв़рддा рдХा рд╡рд░्рдгрди рд╣ोрддा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЬрдирддा рдЕंрд╢ рдЦрд░ीрджрдиे рдХा рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рдХрд░рддी рд╣ै। рдк्рд░рд╡िрд╡рд░рдг рдХрдо्рдкрдиी рддрдеा рдЕंрд╢рдзाрд░िрдпों рдХे рдордз्рдп рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╕рдордЭौрддे рдХा рдЖрдзाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдк्рд░рд╡िрд╡рд░рдг рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╣ी рдЕंрд╢ों рдХो рдЦрд░ीрджрддे рд╣ैं।

рдпрджि рдк्рд░рд╡िрд╡рд░рдг рдоें рдЙрди्рд╣ें рдн्рд░рдоिрдд рдХिрдпा рдЬाрдд рд╣ै рдЕрдерд╡ा рдЧрд▓рдд рддрде्рдпों рдХो рдЫिрдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддो рд╡े рдЙрди рд╣ाрдиिрдпों рдХे рд▓िрдП рд╕ंрдЪाрд▓рдХों рдХो рдЙрдд्рддрд░рджाрдпी рдард╣рд░ा рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдЬो рдЙрди्рд╣ें рдЙрдаाрдиी рдкрдб़рддी рд╣ै рддрдеा рдЕंрд╢ों рдХो рдЦрд░ीрджрдиे рд╕ंрдмंрдзी рд╕ंрд╡िрджा рдХो рднंрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЕрддः рдк्рд░рд╡िрд╡рд░рдг рдХो рд╕рд╣ी рддрде्рдпों рдХे рд╕ाрде рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП।

рдк्рд░рд╢्рди 24.
рдЖрдпрдЧрдд рд▓ाрдн рдПрд╡ं рдкूँрдЬीрдЧрдд рд▓ाрдн рдоें рдЕрди्рддрд░ рдмрддाрд╡ें।
рдЙрдд्рддрд░:
рдРрд╕े рд▓ाрдн рдЬो рд╕्рдеाрдпी рдпा рдкूँрдЬीрдЧрдд рдк्рд░рдХृрддि рдХी рд╣ोрддी рд╣ै, рдЙрди्рд╣ें рдкूँрдЬीрдЧрдд рд▓ाрдн рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै, рдЙрджाрд╣рд░рдг рдХे рд▓िрдП рд╡рд╕ीрдпрдд, рдЖрдЬीрд╡рди рд╕рджрд╕्рдп рд╢ुрд▓्рдХ, рднрд╡рди рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд▓िрдП рдпा рдЯूрд░्рдиाрдоेंрдЯ рдХे рд▓िрдП рджाрди рдЖрджि।

рдРрд╕े рд▓ाрдн рдЬिрдирдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдмाрд░-рдмाрд░ рдПрд╡ं рдЫोрдЯी рд░ाрд╢ि рдХी рд╣ोрддी рд╣ै, рдЖрдпрдЧрдд рд▓ाрдн рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै। рдЬैрд╕े-рдЪंрджे, рдмैंрдХ рдЬрдоा рдкрд░ рдм्рдпाрдЬ, рд╕्рдХूрд▓ рдлीрд╕ рдЖрджि। рдкूँрдЬीрдЧрдд рд▓ाрдн рджाрдпिрдд्рд╡ рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рдЖрдпрдЧрдд рд▓ाрдн рдЖрдп рдпा рдЖрдЧрдо рд╣ोрддी рд╣ै।

рдЕрддः рдкूँрдЬीрдЧрдд рд▓ाрдн рдФрд░ рдЖрдпрдЧрдд рд▓ाрдн рдХा рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрди рдХрд░рдиे рд╕े рдЗрд╕ рдмाрдд рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рд╣ोрддी рд╣ै рдХि рдЗрди рджोрдиों рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдФрд░ рд▓рдХ्рд╖рдг рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрди рджोрдиों рдоें рдЕрди्рддрд░ рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 25.
рд░ोрдХрдб़ рдмрд╣ी рддрдеा рдк्рд░ाрдк्рддि рдПрд╡ं рднुрдЧрддाрди рдЦाрддा рдоें рдЕрди्рддрд░ рдмрддाрд╡ें।
рдЙрдд्рддрд░:
рдк्рд░ाрдк्рддि рдФрд░ рднुрдЧрддाрди рдЦाрддा рддрдеा рд░ोрдХрдб़ рдмрд╣ी рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЕंрддрд░ рд╣ै-
рдк्рд░ाрдк्рддि рдФрд░ рднुрдЧрддाрди рдЦाрддा:

  • рдЗрд╕рдХे рд▓ेрдЦे рддाрд░ीрдЦрджाрд░ рдирд╣ीं рд╣ोрддे рд╣ैं।
  • рдпрд╣ рдЦाрддा рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдоें рдЦोрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдпрд╣ рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рдЕрд╡рдзि рдХे рдмाрдж рдмрдиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдпрд╣ рд░ोрдХрдб़ рдкुрд╕्рддрдХ рдХा рд╕ाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै।
  • рдЗрд╕े рд░ोрдХрдб़ рдкुрд╕्рддрдХ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдмрдиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдпрджि рдХोрдИ рд░ोрдХрдб़ рдкुрд╕्рддрдХ рд░рдЦी рдЧрдИ рд╣ो।

рд░ोрдХрдб़ рдмрд╣ी:

  • рдЗрд╕рдХे рд╕рднी рд▓ेрдЦे рддाрд░ीрдЦрджाрд░ рд╣ोрддे рд╣ैं।
  • рдпрд╣ рдЦाрддा рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдоें рднी рдирд╣ीं рдЦोрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдЬैрд╕े-рдЬैрд╕े рдк्рд░ाрдк्рддिрдпाँ рдФрд░ рднुрдЧрддाрди рд╣ोрддे рдЬाрддे рд╣ैं рд╡ैрд╕े-рд╡ैрд╕े рдЗрдирдХा рд▓ेрдЦा рдЗрдирдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдпрд╣ рдЖрдЧрдо-рд╢ोрдзрди рдЦाрддे рдХा рд╕ाрд░ рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै।
  • рдЗрд╕े рдЖрдЧрдо-рд╢ोрдзрди рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдирд╣ीं рдмрдиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 26.
State the five objectives of Ratio Analysis.
(рдЕрдиुрдкाрдд рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХे рдкाँрдЪ рдЙрдж्рджेрд╢्рдпों рдХो рдмрддрд▓ाрдпें।)
рдЙрдд्рддрд░:
рдЕрдиुрдкाрдд рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп (Objective of Ratio Analysis)- рдк्рд░рдоुрдЦ рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдмंрдз рдХे рдЖрдзाрд░рднूрдд рдХाрд░्рдп, рдпोрдЬрдиा, рд╕рдорди्рд╡рдп, рдиिрдпंрдд्рд░рдг, рд╕ंрд╡рд╣рди рдПрд╡ं рдкूрд░्рд╡ाрдиुрдоाрди рдХे рдХाрд░्рдп рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдкрд╣ुँрдЪाрдиा рд╣ी рдЕрдиुрдкाрдд рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ै-

  1. рднूрддрдХाрд▓ीрди рдЕрдиुрдкाрдд рдж्рд╡ाрд░ा рд▓ाрдЧрдд, рд╡िрдХ्рд░рдп, рд▓ाрдн рдФрд░ рдЕрди्рдп рд╕рдо्рдмрди्рдзिрдд рддрде्рдпों рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै рдФрд░ рдЙрдирдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рднाрд╡ी рдШрдЯрдиा рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдШोрд╖рдгा рдХी рдЬाрддी рд╣ै।
  2. ‘рдЖрджрд░्рд╢ рдЕрдиुрдкाрддों’ (Ideal ratios) рдХी рд░рдЪрдиा рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै рдФрд░ рдк्рд░рдоुрдЦ рдЕрдиुрдкाрдд рдХे рдмीрдЪ рдкाрдпे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд╕рдо्рдмрди्рдз рдХो ‘рдЗрдЪ्рдЫिрдд рд╕рдорди्рд╡рдп’ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
  3. рд╡िрдХ्рд░рдп-рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдПрд╡ं рд▓ाрдЧрдд-рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдоें рднी рдЕрдиुрдкाрддों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд▓ी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै।
  4. рдЕрдиुрдкाрдд рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрд╡рд╣рди рдХा рдХाрд░्рдп рд╕рд░рд▓ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╕рд░рд▓рддाрдкूрд░्рд╡рдХ рдмрддाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рджो рдЕрд╡рдзिрдпों рдХे рдмीрдЪ рдХ्рдпा рд╣ुрдЖ рд╣ै।
  5. рдЕрдиुрдкाрддों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ ‘рдХ्рд╖рдорддा’ рдХे рдоाрдк рдХे рд░ूрдк рдоें рднी рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЪूंрдХि рдЕрдиुрдкाрдд рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рдоंрдХों рдоें рдПрдХрд░ूрдкрддा рдЖ рдЬाрддी рд╣ै, рдЕрддः рдЕрди्рддрд░्рдШрдоंрдбрд▓ рддुрд▓рдиा (inter-firm comparison) рд╕рдо्рднрд╡ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 27.
рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХ्рдпा рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░:
рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг рдХिрд╕ी рд╕ंрд╕्рдеा рдХी рд╡िрдд्рддीрдп рд╕्рдеिрддि рд╕ंрдмंрдзी рд╕ूрдЪрдиा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд╕ाрдзрди рд╣ैं। рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг рдХे рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХा рдЕрд░्рде рдХिрд╕ी рд╕ंрд╕्рдеा рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рдФрд░ рд▓ाрдн рдХрдоाрдиे рдХी рд╕्рдеिрддि рдХा рдкрддा рд▓рдЧाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╡рд░рдгों рдХे рддрде्рдпों рдХो рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХрд░рдиा рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдЗрдирдХा рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рд╕े рд╕ंрдмंрдз рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХे।

рдк्рд░рд╢्рди 28.
What do you mean by profitability Ratio ?
(рд▓ाрднрджाрдпрдХрддा рдЕрдиुрдкाрдд рд╕े рдЖрдк рдХ्рдпा рд╕рдордЭрддे рд╣ैं ?)
рдЙрдд्рддрд░:
рд▓ाрднрджाрдпрдХрддा рдЕрдиुрдкाрдд (Profitability Ratio)- рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рд╕ंрд╕्рдеा рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд▓ाрдн рдХрдоाрдиा рд╣ोрддा рд╣ै। рд╕ाрде рд╣ी рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╕ंрд╕्рдеा рдХा рдпрд╣ рдк्рд░рдпрдд्рди рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдк्рд░ाрдк्рдд рд▓ाрдн рдХी рдоाрдд्рд░ा рди рдХेрд╡рд▓ рдиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рд░ूрдк рдоें (absolute) рдЕрдзिрдХ рд╣ो, рдмрд▓्рдХि рд╕ाрдкेрдХ्рд╖िрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рднी рдЕрдзिрдХ рд╣ो рдЕрд░्рдеाрдд् рдЙрд╕ рд╕ंрд╕्рдеा рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рдкूँрдЬी рдПрд╡ं рд╕ाрд╣рд╕ рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рд▓ाрдн рдХी рдоाрдд्рд░ा рдкрд░्рдпाрдк्рдд рд╣ो। рдПрдХ рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рд╕ंрд╕्рдеा рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╕ाрдзрдиों рдХे рдЕрдзिрдХрддрдо рдк्рд░рдпोрдЧ рд╕े рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн рдХрдоाрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдХो рд╣ी рд▓ाрднрджाрдпрдХрддा рдХрд╣рддे рд╣ैं।

рд▓ाрднрджाрдпрдХрддा рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдмिрдХ्рд░ी рдХी рдоाрдд्рд░ा рд▓ाрдЧрддों рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдПрд╡ं рд╡िрдд्рддीрдп рд╕ाрдзрдиों рдХे рд╕рдоुрдЪिрдд рдк्рд░рдпोрдЧ рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддी рд╣ै। рд▓ाрднрджाрдпрдХрддा рдХे рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рдмिрдХ्рд░ी рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдмिрдХ्рд░ी рд╡рд╕्рддु рдХी рд▓ाрдЧрдд рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг, рдмिрдХ्рд░ी рдкрд░ рдХुрд▓ рдЙрдкाрди्рдд (Gross margin) рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг, рд╕ंрдЪाрд▓рди рд╡्рдпрдп рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг, рд╕ंрдЪाрд▓рдХ рд▓ाрдн рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдПрд╡ं рдмिрдХ्рд░ी рдПрд╡ं рдкूंрдЬी рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рд╢ुрдж्рдз рдЖрдп рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдЖрджि рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрддा рд╣ै। рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдЕрд╡рдзि рдХे рдмीрдЪ рдоूрд▓्рдп-рд╕्рддрд░ рдоें рд╣ुрдП рдкрд░िрд╡рд░्рддрдиों рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рднी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै । рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдоें рдЕрдиेрдХ рдЕрдиुрдкाрддों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 29.
рдХुрд▓ рд▓ाрдн рдЕрдиुрдкाрдд рд╕े рдЖрдк рдХ्рдпा рд╕рдордЭрддे рд╣ैं ? рдЗрд╕рдХी рдЧрдгрдиा рдХैрд╕े рдХी рдЬाрддी рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░:
рдХुрд▓ рд▓ाрдн рдЕрдиुрдкाрдд рдпा рдмिрдХ्рд░ी рдкрд░ рдХुрд▓ рд▓ाрдн рдХा рдЙрдкाрди्рдд (Gross Profit Ratio or Gross Margin to Net Sales)- рд╢ुрдж्рдз рдмिрдХ्рд░ी рдФрд░ рдмेрдЪी рдЧрдпी рд╡рд╕्рддु рдХी рд▓ाрдЧрдд рдХा рдЕрди्рддрд░ (рдХुрд▓ рд▓ाрдн) рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ोрддा рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рд╢ुрдж्рдз рдмिрдХ्рд░ी рдкрд░ рдХुрд▓ рд▓ाрдн рдХे рдЙрдкाрди्рдд (margin) рдХो рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдХुрд▓ рд▓ाрдн рдХा рдЙрдкाрди्рдд рдЗрддрдиा рдкрд░्рдпाрдк्рдд рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП рдХि рд╕ंрдЪाрд▓рди рд╡्рдпрдп рддрдеा рдЕрди्рдп рд╡्рдпрдп рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж рднी рдмिрдХ्рд░ी рд╡ рд╕्рд╡ाрдоी рдЗрдХ्рд╡िрдЯी рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рд╢ुрдж्рдз рдЖрдп рдкрд░्рдпाрдк्рдд рд╣ो। рдХुрд▓ рд▓ाрдн рдЙрдкाрди्рдд рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХुрд▓ рд▓ाрдн рдЕрдиुрдкाрдд рдпा рдмिрдХ्рд░ी рдкрд░ рдХुрд▓ рд▓ाрдн рдХा рдЙрдкाрди्рдд рдЕрдиुрдкाрдд рдХी рдЧрдгрдиा рдХी рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕े рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░рдиे рдХा рд╕ूрдд्рд░ рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै-

Gross Profit Ratio =  Gross Profit ×100 Sales 

рдиोрдЯ- рдпрджि 100 рдоें рд╕े рдХुрд▓ рд▓ाрдн рдЕрдиुрдкाрдд рдШрдЯा рджें, рддो рдмेрдЪी рдЧрдпी рд╡рд╕्рддु рдХी рд▓ाрдЧрдд рдХा рдмिрдХ्рд░ी рдкрд░ рдЕрдиुрдкाрдд рдЬ्рдЮाрддं рд╣ो рдЬाрдПрдЧा। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рдЕрдиुрдкाрдд рднी рдЕрдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдвंрдЧ рд╕े рд╕ंрд╕्рдеा рдХी рдХुрд▓ рд▓ाрдн рдЙрдкाрди्рдд рдкрд░ рд╣ी рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓рддा рд╣ै।

рд╕ाрдоाрди्рдпрддрдпा рдпрд╣ рдЕрдиुрдкाрдд рдЬिрддрдиा рд╣ी рдКँрдЪा рд╣ोрддा рд╣ै рдЙрддрдиा рд╣ी рдЕрдЪ्рдЫा рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдЕрдиुрдкाрдд рдЬिрддрдиा рд╣ी рдиीрдЪा рдФрд░ рдХрдо рд╣ोрддा рд╣ै, рд╕ंрд╕्рдеा рдХी рд▓ाрднрджाрдпрдХрддा рдЙрддрдиी рд╣ी рдХрдо рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै ।

рдк्рд░рд╢्рди 30.
What is meant by fund ? State and two objective of preparing a Cash flow Statement. (рдХोрд╖ рдХा рдХ्рдпा рдЕрд░्рде рд╣ै ? рд░ोрдХрдб़ рдк्рд░рд╡ाрд╣ рд╡िрд╡рд░рдг рдмрдиाрдиे рдХे рдХोрдИ рджो рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдмрддाрдЗрдП।)
рдЙрдд्рддрд░:
рдХोрд╖ рдХा рдЖрд╢рдп рд░ोрдХрдб़ рдЕрдерд╡ा рдХाрд░्рдпрд╢ीрд▓ рдкूँрдЬी рдЕрдерд╡ा рд╕рдорд╕्рдд рд╡िрдд्рддीрдп рд╕्рд░ोрддों рд╕े рд╣ै। рд░ोрдХрдб़ рдк्рд░рд╡ाрд╣ рд╡िрд╡рд░рдг рдмрдиाрдиे рдХे рджो рдк्рд░рдоुрдЦ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ै-

  • рдЙрди рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ (рдкрд░िрдЪाрд▓рди/рд╡िрдиिрдпोрдЬрди/рд╡िрдд्рддीрдп рдХ्рд░िрдпाрдПँ) рдЙрдкрдпोрдЧों рдХा рдкрддा рд▓рдЧाрдиा рдЬिрдирдХे рдЙрдкрдХ्рд░рдо рдиे рд░ोрдХрдб़ рдПрд╡ं рд░ोрдХрдб़ рддुрд▓्рдп рдХा рд╕ृрдЬрди рдХिрдпा рд╣ै।
  • рдЙрди рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ (рдкрд░िрдЪाрд▓рди/рд╡िрдиिрдпोрдЬрди/рд╡िрдд्рддीрдп рдХ्рд░िрдпाрдПँ) рдЙрдкрдпोрдЧों рдХा рдкрддा рд▓рдЧाрдиा рдЬिрдирдоें рдЙрдкрдХрдо рдиे рд░ोрдХрдб рдПрд╡ं рд░ोрдХрдб рддрд▓्рдп рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 31.
рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХे рд╢ोрдзрди рдХे рддрд░ीрдХों рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХрд░ें।
рдЙрдд्рддрд░:
рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХे рд╢ोрдзрди рдХे рддрд░ीрдХे рдпे рд╣ैं-

  • рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рдЕрд╡рдзि рдХे рдмाрдж рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХी рд╕рдорд╕्рдд рд░ाрд╢ि рднुрдЧрддाрди рдХрд░рдХे рд╢ोрдзрди।
  • рдЛрдг рдкрдд्рд░ों рдХा рдХिрд╢्рддों рдоें рд▓ॉрдЯрд░ी рд╡िрдзि рдХुрдЫ рд╡рд░्рд╖ों рдоें рд╢ोрдзрди।
  • рдЛрдг рдкрдд्рд░ों рдХो рдЕंрд╢ों рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рди рдХрд░рдХे рд╢ोрдзрди।
  • рдЦुрд▓े рдмाрдЬाрд░ рдоें рдЕрдкрдиे рд╣ी рдЛрдг рдкрдд्рд░ों рдХा рдХ्рд░рдп рдХрд░рдХे рд╢ोрдзрди।

рдк्рд░рд╢्рди 32.
рд╕्рдеाрдпी рдк्рд░рднाрд░ рддрдеा рдЪрд▓ рдк्рд░рднाрд░ рд╕े рдЖрдк рдХ्рдпा рд╕рдордЭрддे рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░:
рд╕्рдеाрдпी рдк्рд░рднाрд░- рдЬрдм рдк्рд░рднाрд░ рдХो рдХंрдкрдиी рдХो рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╕ंрдкрдд्рддिрдпों рдХे рд╡िрд░ुрдж्рдз рд╕ृрдЬिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддो рдЗрд╕े рд╕्рдеिрд░ рдк्рд░рднाрд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं।
рдЪрд▓ рдк्рд░рднाрд░- рдЬрдм рдк्рд░рднाрд░ рдХो рдХрдо्рдкрдиी рдХी рд╕рднी рд╕ंрдкрдд्рддिрдпों (рдЙрди рд╕ंрдкрдд्рддिрдпों рдХो рдЫोрдб़рдХрд░ рдЬोрдХि рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд▓ेрдирджाрд░ों рдХो рджी рдЧрдпी рд╣ै) рдХे рд╡िрд░ुрдж्рдз рд╕ृрдЬिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддो рдЗрд╕े рдЪрд▓ рдк्рд░рднाрд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं।

рдк्рд░рд╢्рди 33.
рд╕ंрдЪрдп рдФрд░ рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рдоें рдЕंрддрд░ рдмрддाрдПँ।
рдЙрдд्рддрд░:
рд╕ंрдЪрдп рдХा рддाрдд्рдкрд░्рдп рд▓ाрдн рдХे рдПрдХ рднाрдЧ рдХा рд╡्рдпाрдкाрд░ рдоें рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЕрдЬ्рдЮाрдд рдпा рдЬ्рдЮाрдд рджाрдпिрдд्рд╡ рдХे рд▓िрдП рдиिрдпोрдЬрди рд╣ै рдЬрдмрдХि рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд░ाрд╢ि рдХा рдПрдХ рдЬ्рдЮाрдд рджाрдпिрдд्рд╡ рдпा рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 34.
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг рдХिрд╕े рдХрд╣рддे рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдЬрдм рджो рдпा рджो рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЕрд╡рдзिрдпों рдХे рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдгों рдХी рдорджों рдХो рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рджिрдЦाрдпा рдЬाрдП рдХि рдЙрдирдХी рддुрд▓рдиा рдХрд░рдХे рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдиिрдХाрд▓ा рдЬा рд╕рдХे рддो рдРрд╕े рд╡िрд╡рд░рдг рдХो рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 35.
рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдФрд░ рдЛрдгрдкрдд्рд░рдзाрд░ी рдоें рдЕंрддрд░ рдмрддाрдЗрдП?
рдЙрдд्рддрд░:
рдЕंрд╢рдзाрд░ी рд╡े рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬो рдЕंрд╢рджाрди рдХрд░рддे рд╣ैं рдЕрдерд╡ा рдЕंрд╢ों рдХे рд╕्рд╡ाрдоी рд╣ोрддे рд╣ैं рдХрдо्рдкрдиी рдХे рд╕рджрд╕्рдп рдпा рдЕंрд╢рдзाрд░ी рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ैं।
рдЛрдгрдкрдд्рд░рдзाрд░ी рдЛрдгрдкрдд्рд░рдзाрд░ी рдХрдо्рдкрдиी рдХे рд▓ेрдирджाрд░ рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЗрди्рд╣ें рдк्рд░рдмंрдз рд╕ंрдмंрдзी рдЕрдзिрдХाрд░ рдирд╣ीं рд╣ोрддे рд╣ैं। рдлिрд░ рднी рдХрднी-рдХрднी рдЛрдгрдкрдд्рд░рдзाрд░ी рднी рдЕрдкрдиे рд╣िрддों рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╣ेрддु рдПрдХाрдз рд╕ंрдЪाрд▓рдХ рдиिрдпुрдХ्рдд рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓ेрддे рд╣ैं।

рдк्рд░рд╢्рди 36.
рд░ोрдХрдб़ рдк्рд░рд╡ाрд╣ рд╡िрд╡рд░рдг рдХ्рдпों рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рд░ोрдХрдб़ рдк्рд░рд╡ाрд╣ рд╡िрд╡рд░рдг рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рдХे рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ैं-

  • рд░ोрдХрдб़ рдк्рд░рд╡ाрд╣ рд╡िрд╡рд░рдг рдмрдиाрдиे рдХा рдоूрд▓ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд░ोрдХрдб़ рдХे рд╕्рд░ोрддों рддрдеा рдк्рд░рдпोрдЧों рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиा рд╣ै।
  • рджो рдЪिрдЯ्рдаों рдХी рддिрдеिрдпों рдХे рдмीрдЪ рд░ोрдХрдб़ рдПрд╡ं рд░ोрдХрдб़ рд╕рдорддुрд▓्рдпों рдоें рд╣ुрдП рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХो рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░рдиा।
  • рд╡िрднिрди्рди рдиिрд╡ेрд╢ рд╕ंрдмंрдзी рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрдУं рдоें рд░ोрдХрдб़ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдУं рдХा рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдХрд░рдиा।
  • рдХрдо्рдкрдиी рдХी рдмिрдд्рддीрдп рд╕्рдеिрддि рдХे рдХुрд╢рд▓ рдк्рд░рдмंрдзрди рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा।
  • рд░ोрдХрдб़ рдмрдЬрдЯ рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा।
  • рд╡िрдд्рддीрдп рдиीрддिрдпों рдХे рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдоें рдорджрдж рдХрд░рдиा।
  • рдЕрд▓्рдкрдХाрд▓ीрди рд╡िрдд्рддीрдп рдиिрдпोрдЬрди рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा।
  • рддрд░рд▓рддा рд╕्рдеिрддि рдХो рдмेрд╣рддрд░ рдвंрдЧ рд╕े рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рдиा।
  • рдЛрдгी рдХी рд╡िрдд्рддीрдп рд╕्рдеिрддि рдХे рдкुрдирд░ीрдХ्рд╖рдг рдоें рдорджрдж рдХрд░рдиा।
  • рд▓ाрднांрд╢ рдХे рднुрдЧрддाрди рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा।

рдк्рд░рд╢्рди 37.
рдЪाрд▓ू рдЕрдиुрдкाрдд 2 : 1 рд╣ै। рдХाрд░्рдпрд╢ीрд▓ рдкूँрдЬी рд░ुреж 1,50,000 рд╣ै। рдЪाрд▓ू рд╕ंрдкрдд्рддि рдПрд╡ं рдЪाрд▓ू рджाрдпिрдд्рд╡ рдХी рд░ाрд╢िрдпाँ рдЬ्рдЮाрдд рдХрд░ें।
рдЙрдд्рддрд░:
рдоाрди рд▓िрдпा рдХि рдЪाрд▓ू рджाрдпिрдд्рд╡ (C.I.) = x
рдХाрд░्рдпрд╢ीрд▓ рдкूँрдЬी (W.C.) = рдЪाрд▓ू рд╕ंрдкрдд्рддिрдпाँ (C.A.) – рдЪाрд▓ू рджाрдпिрдд्рд╡ (C.L.)
1,50,000 = 2x – x
1,50.000 = x
x = 1,50,000
C.I. = 1.50.000
C.A. = 1.50,000 × 2 = 3,00,000

рдк्рд░рд╢्рди 38.
рд▓ेрдЦांрдХрди рдЕрдиुрдкाрдд рд╕े рдЖрдк рдХ्рдпा рд╕рдордЭрддे рд╣ैं ? рдЗрд╕рдХे рдХ्рдпा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдЖрд░реж рдПрдиреж рдПрди्рдеोрдиी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, “рд▓ेрдЦांрдХрди рдЕрдиुрдкाрдд рд╕ाрдзाрд░рдгрддрдпा рдПрдХ рд╕ंрдЦ्рдпा рдХो рджूрд╕рд░ी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдк्рд░рдХрдЯ рдХрд░рддा рд╣ै। рдпрд╣ рдПрдХ рд╕ंрдЦ्рдпा рдХो рджूрд╕рд░ी рд╕ंрдЦ्рдпा рд╕े рднाрдЧ рджेрдиे рдкрд░ рдЬो рдЕрдиुрдкाрдд рдиिрдХрд▓рддा рд╣ै рдЙрд╕ рдЕрдиुрдкाрдд рдХो рд▓ेрдЦांрдХрди. рдЕрдиुрдкाрдд рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рд▓ेрдЦांрдХрди рдЕрдирдкाрдд рдХे рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ैं-

  • рд╕ंрд╕्рдеा рдХी рд▓ाрднрджाрдпрдХрддा рдХी рдоाрдк рдХрд░рдиा।
  • рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХी рдкрд░िрдЪाрд▓рди рдХुрд╢рд▓рддा рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рдиा।
  • рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХी рд╢ोрдзрди рдХ्рд╖рдорддा рдХा рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХрд░рдиा।
  • рдкूрд░्рд╡ाрдиुрдоाрди рдПрд╡ं рдмрдЬрдЯрди рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा।
  • рд▓ेрдЦांрдХрди рд╕ूрдЪрдиाрдУं рдХो рд╕рд░рд▓ рдмрдиाрдиा рдПрд╡ं рд╕ाрд░ांрд╢िрдд рдХрд░рдиा।
  • рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा।
  • рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдоें рдк्рд░рдмंрдз рдХो рдорджрдж рдХрд░рдиा।
  • рд╡िрдд्рддीрдп рдиिрдпोрдЬрди рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा।

рдк्рд░рд╢्рди 39.
рдХिрди्рд╣ीं рддीрди рдЙрдж्рджेрд╢्рдпों рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХрд░ें рдЬिрдирдХे рд▓िрдП рдЕंрд╢ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
рдЙрдд्рддрд░:
рддीрди рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै рдЬिрдирдХे рд▓िрдП рдЕंрд╢ рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै-

  • рдХंрдкрдиी рдХे рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рд╡्рдпрдпों рдХो рдЕрдкрд▓िрдЦिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП।
  • рд╡िрдж्рдпрдоाрди рдЕंрд╢рдзाрд░िрдпों рдХो рдкूрд░्рдгрджрдд्рдд рдмोрдирд╕ рдЕंрд╢ों рдХे рдиिрд░्рдЧрдорди рдХे рд▓िрдП।
  • рдЕंрд╢ों рдпा рдЛрдгрдкрдд्рд░ों рдХे рдиिрд░्рдЧрдорди рдкрд░ рджी рдЧрдпी рдХрдЯौрддी рдХो рдЕрдкрд▓िрдЦिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП।

рдк्рд░рд╢्рди 40.
рд▓ाрднों рдкрд░ рдк्рд░рднाрд░ рддрдеा рд▓ाрднों рдХे рдмँрдЯрд╡ाрд░े рдоें рдЕрди्рддрд░ рдХрд░ें।
рдЙрдд्рддрд░:
рд▓ाрднों рдХे рдк्рд░рднाрд░ рдПрд╡ं рд▓ाрднों рдХे рдмँрдЯрд╡ाрд░े рдоें рдЕंрддрд░ рдиिрдо्рди рд╣ैं-
рд▓ाрдн рдХा рдк्рд░рднाрд░ (Charge against profit)- рд▓ाрднों рдХे рдмँрдЯрд╡ाрд░े рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдХि рдкूँрдЬी рдкрд░ рдкूрд░ा рдм्рдпाрдЬ рджिрдпा рдЬाрдПрдЧा, рдЪाрд╣े рдлрд░्рдо рдХा рд▓ाрдн рд╣ो рдпा рд╣ाрдиि।

рд▓ाрднों рдХा рдмँрдЯрд╡ाрд░ा (Appropriation out of profit)- рд▓ाрднों рдХे рдмँрдЯрд╡ाрд░े рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдХि рд╕рднी рдк्рд░рднाрд░ों (charges) рдПрд╡ं рд╡िрдиिрдпोрдЬрдиों (appropriations) рдХे рдмाрдж рд╢ेрд╖ рдмрдЪी рд░ाрд╢ि рдЕрд░्рдеाрдд् ‘рд╡िрддрд░рдг рдпोрдЧ्рдп рд╢ुрдж्рдз рд▓ाрдн’ рдХो рд╕ाрдЭेрджाрд░ों рдоें рдЙрдирдХे рд▓ाрдн рд╣ाрдиि рдХे рдЕрдиुрдкाрдд рдоें рд╡िрднाрдЬрди।

Previous Post Next Post