Advertica

 Bihar Board 12th Business Economics Important Questions Short Answer Type Part 2 in Hindi

Bihar Board 12th Business Economics Important Questions Short Answer Type Part 2 in Hindi

рдк्рд░рд╢्рди 1.
рд╕ाрдзрди рдХे рдк्рд░рддिрдлрд▓ рддрдеा рдкैрдоाрдиे рдХे рдк्рд░рддिрдлрд▓ рдоें рдЕंрддрд░ рдмрддाрдЗрдП।
рдЙрдд्рддрд░:
рд╕ाрдзрди рдХे рдк्рд░рддिрдлрд▓- рдПрдХ рдлрд░्рдо рдЬрдм ‘рдЕрд▓्рдкрдХाрд▓ рдоें рдЙрдд्рдкрдд्рддि рдХे рдХुрдЫ рд╕ाрдзрдиों рдХो рд╕्рдеिрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдЕрди्рдп рд╕ाрдзрдиों рдХी рдоाрдд्рд░ा рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХрд░рддी рд╣ै рддрдм рдЙрдд्рдкाрджрди рдХी рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЬो рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ें рд╕ाрдзрди рдХे рдк्рд░рддिрдлрд▓ рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рддीрди рдЕрд╡рд╕्рдеाрдПँ рд╣ोрддी рд╣ैं। рдкрд╣рд▓ी рд╕ाрдзрди рдХे рдмрдв़рддे рдк्рд░рддिрдлрд▓ рдпा рдЙрдд्рдкрдд्рддि рд╡ृрдж्рдзि рдЕрд╡рд╕्рдеा, рджूрд╕рд░ी рд╕ाрдзрди рдХे рд╕्рдеिрд░ рдк्рд░рддिрдлрд▓ рдпा рдЙрдд्рдкрдд्рддि рд╕рдорддा рддрдеा рддीрд╕рд░ी рд╕ाрдзрди рдХे рдШрдЯрддे рдк्рд░рддिрдлрд▓ рдпा рдЙрдд्рдкрдд्рддि рд╣्рд░ाрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा।

рдкैрдоाрдиे рдХे рдк्рд░рддिрдлрд▓- рдкैрдоाрдиे рдХे рдк्рд░рддिрдлрд▓ рдХा рд╕ंрдмंрдз рд╕рднी рдХाрд░рдХों рдоें рд╕рдоाрди рдЕрдиुрдкाрдд рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдкрд░िрд╡рд░्рддрдиों рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХुрд▓ рдЙрдд्рдкाрджрди рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╕े рд╣ै। рдпрд╣ рдПрдХ рджीрд░्рдШрдХाрд▓ीрди рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 2.
рдкूрд░्рдг рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдПрд╡ं рдПрдХाрдзिрдХाрд░ी рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдоें рдЕंрддрд░ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░ें।
рдЙрдд्рддрд░:
рдкूрд░्рдг рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдПрд╡ं рдПрдХाрдзिрдХाрд░ी рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЕंрддрд░ рд╣ै-
рдкूрд░्рдг рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा:

  1. рдЗрд╕рдоें рдмाрдЬाрд░ рдХा рдкूрд░्рдг рдЬ्рдЮाрди рд╣ोрддा рд╣ै।
  2. рдЗрд╕рдоें рдХीрдордд рд╕рдоाрди рд╣ोрддी рд╣ै।
  3. рдХीрдордд рд╕ीрдоाрди्рдд рд▓ाрдЧрдд рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ोрддी рд╣ै।
  4. рд╕рдорд░ूрдк рд╡рд╕्рддुрдПँ।
  5. рд╕ाрдзрдиों рдХी рдкूрд░्рдг рдЧрддिрд╢ीрд▓рддा
  6. рдХोрдИ рд╡िрдХ्рд░рдп рд▓ाрдЧрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै।

рдПрдХोрдзिрдХाрд░ी рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा:

  1. рдЗрд╕рдоें рдмाрдЬाрд░ рдХा рдЕрдкूрд░्рдг рдЬ्рдЮाрди рд╣ोрддा рд╣ै।
  2. рдЗрд╕рдоें рдХीрдордд рд╡िрднेрдж рд╣ोрддा рд╣ै।
  3. рдХीрдордд рд╕ीрдоाрди्рдд рд▓ाрдЧрдд рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╣ोрддी рд╣ै।
  4. рдиिрдХрдЯ рд╕्рдеाрдиाрдкрди्рди рддрдеा рдоिрд▓рддी-рдЬुрд▓рддी рд╡рд╕्рддुрдУं рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди।
  5. рд╕ाрдзрдиों рдХी рдЧрддिрд╢ीрд▓рддा рдЕрдкूрд░्рдг рд╣ोрддी рд╣ै।
  6. рд╡िрдХ्рд░рдп рд▓ाрдЧрдд рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрддी рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 3.
рдЪрдпрдиाрдд्рдордХ рд╕ाрдЦ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХ्рдпा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рд╡े рдЙрдкाрдп рдЬिрдирдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рдХुрдЫ рд╡िрд╢ेрд╖ рдХाрд░्рдпों рдХे рд▓िрдП рджी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ाрдЦ рдХे рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдХो рдиिрдпंрдд्рд░िрдд рдХрд░рдиा рд╣ै, рдЪрдпрдиाрдд्рдордХ рд╕ाрдЦ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ैं। рдЗрд╕рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЙрдкाрдп рдХिрдпे рдЬाрддे рд╣ैं-

  • рдЛрдгों рдХी рд╕ीрдоाрди्рдд рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди
  • рд╕ाрдЦ рдХी рд░ाрд╢рдиिंрдЧ
  • рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдХाрд░्рдпрд╡ाрд╣ी
  • рдиैрддिрдХ рдк्рд░рднाрд╡।

рдк्рд░рд╢्рди 4.
рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рдЪрдпрди рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдХ्рдпों рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै ?
рдЕрдерд╡ा, рдЪुрдиाрд╡ рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдХ्рдпों рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрддी рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдПँ рдЕрд╕ीрдоिрдд рдФрд░ рд╕ाрдзрди рд╕ीрдоिрдд рд╣ोрддे рд╣ैं। рд╕ीрдоिрдд рд╕ाрдзрдиों рдХे рд╡ैрдХрд▓्рдкिрдХ рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЗрди рд╕ाрдзрдиों рдПрд╡ं рдЕрд╕ीрдоिрдд рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдУं рдХे рдмीрдЪ рдПрдХ рд╕ंрддुрд▓рди рдмрдиाрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕ी рдк्рд░рдпाрд╕ рд╕े рдЪुрдиाрд╡ рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рдорд╕्рдпा рдоूрд▓рддः рдЪुрдиाрд╡ рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 5.
рдПрдХ рд░ेрдЦाрдЪिрдд्рд░ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рди्рдпूрди рдоाँрдЧ рдХी рд╕्рдеिрддि рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХीрдЬिрдП।
рдЙрдд्рддрд░:
рдпрджि рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЖрдп рдХा рд╕ंрддुрд▓рди рд╕्рддрд░ рдкूрд░्рдг рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХे рд╕्рддрд░ рд╕े рдкрд╣рд▓े рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рддрдм рдЙрд╕े рди्рдпूрди рдоाँрдЧ рдХी рджрд╢ा рдХрд╣рдд рд╣ैं।
AD < AS

рдмрдЧрд▓ рдХे рд░ेрдЦाрдЪिрдд्рд░ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдЗрд╕े рджेрдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै-
Bihar Board 12th Business Economics Important Questions Short Answer Type Part 2, 1
рдЪिрдд्рд░ рдоें AS рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдкूрд░्рддि рд╡рдХ्рд░ рд╣ै рддрдеा AD рди्рдпूрдирдоाँрдЧ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдоाँрдЧ рдФрд░ AD1 рдкूрд░्рдг рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдоाँрдЧ рдХो рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। AD рдкूрд░्рдг рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╡ांрдЫрдиीрдп рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдоाँрдЧ AN рд╣ै рдЬрдмрдХि рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдоाँрдЧ CN рд╣ै।
рдЕрддः рди्рдпूрди рдоाँрдЧ = AN – CN= AC

рдк्рд░рд╢्рди 6.
рдХिрд╕ी рд╡рд╕्рддु рдХी рдкूрд░्рддि рддрдеा рд╕्рдЯॉрдХ рдоें рдХ्рдпा рдЕंрддрд░ рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдХिрд╕ी рд╡рд╕्рддु рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рдЙрд╕рдХी рдкूрд░्рддि рд╣ै, рдЬрдмрдХि рд╡рд╕्рддु рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рд╕्рдЯॉрдХ рд╣ै। рдоाँрдЧ рдкрд░ рдкूрд░्рддि рдиिрд░्рднрд░ рд╣ै, рдХिрди्рддु рд╕्рдЯॉрдХ рдкрд░ рдкूрд░्рддि рдиिрд░्рднрд░ рдирд╣ीं рдХрд░рддी рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 7.
рдоौрдж्рд░िрдХ рд▓ाрдЧрдд рдХ्рдпा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдЙрдд्рдкрдд्рддि рдХे рд╕рдорд╕्рдд рд╕ाрдзрдиों рдХे рдоूрд▓्рдп рдХो рдпрджि рдоुрдж्рд░ा рдоें рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░ рджिрдпा рдЬाрдпे рддो рдЙрдд्рдкाрджрдХ рдЗрди рдЙрдд्рдкрдд्рддि рдХे рд╕ाрдзрди рдХी рд╕ेрд╡ाрдУं рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдоें рдЬिрддрдиा рдХुрд▓ рд╡्рдпрдп рдХрд░рддा рд╣ै, рдоौрдж्рд░िрдХ рд▓ाрдЧрдд рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै। рдЬेреж рдПрд▓реж рд╣ैрди्рд╕рди рдХे рд╢рдм्рджों рдоें, “рдХिрд╕ी рд╡рд╕्рддु рдХी рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рдоाрдд्рд░ा рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рдХрд░рдиे рдХे рд╕ाрдзрдиों рдХो рдЬो рд╕рдорд╕्рдд рдоौрдж्рд░िрдХ рднुрдЧрддाрди рдХрд░рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै рдЙрд╕े рдоौрдж्рд░िрдХ рдЙрдд्рдкाрджрди рд▓ाрдЧрдд рдХрд╣рддे рд╣ैं।

рдк्рд░рд╢्рди 8.
рдХीрдордд рд╡िрднेрдж рд╕े рдХ्рдпा рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдХीрдоंрдд рд╡िрднेрдж рд╕े рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рд╣ै рдХिрд╕ी рдПрдХ рд╡рд╕्рддु рдХो рд╡िрднिрди्рди рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХो рд╡िрднिрди्рди рдХीрдорддों рдкрд░ рдмेрдЪрдиा। рдПрдХाрдзिрдХाрд░ी рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдХीрдордд рд╡िрднेрдж рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै। рдПрдХाрдзिрдХाрд░ी рдПрдХ рд╡рд╕्рддु рдХो рд╡िрднिрди्рди рдХ्рд░ेрддाрдУं рдХो рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдХीрдорддों рдкрд░ рдмेрдЪ рд╕рдХрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 9.
рдЖрдп рдХे рдЪрдХ्рд░ीрдп рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдХे рджो рдЖрдзाрд░рднूрдд рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рдмрддाрдЗрдП।
рдЙрдд्рддрд░:
рдЖрдп рдХा рдЪрдХ्рд░ीрдп рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рджो рд╕िрдж्рдзाрди्рддों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै-

  • рдХिрд╕ी рднी рд╡िрдиिрдордп рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рд╡िрдХ्рд░ेрддा рдЕрдерд╡ा рдЙрдд्рдкाрджрдХ рдЙрддрдиी рд╣ी рдоुрдж्рд░ा рдХी рдоाрдд्рд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддा рд╣ै рдЬिрддрдиी рдХ्рд░ेрддा рдпा рдЙрдкрднोрдХ्рддा рд╡्рдпрдп рдХрд░рддा рд╣ै рдЕрд░्рдеाрдд् рдХ्рд░ेрддाрдУं рдж्рд╡ाрд░ा рдЦрд░्рдЪ рдХी рдЧрдИ рд░ाрд╢ि рд╡िрдХ्рд░ेрддाрдУं рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी рдЧрдИ рд░ाрд╢ि рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ोрддी рд╣ै।
  • рд╡рд╕्рддुрдПँ рдПрд╡ं рд╕ेрд╡ाрдПँ рд╡िрдХ्рд░ेрддाрдУं рд╕े рдХ्рд░ेрддाрдУं рдХी рдУрд░ рдПрдХ рджिрд╢ा рдоें рдк्рд░рд╡ाрд╣िрдд рд╣ोрддी рд╣ै, рдЬрдмрдХि рдЗрди рд╡рд╕्рддुрдУं рдФрд░ рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдоौрдж्рд░िрдХ рднुрдЧрддाрди рд╡िрдкрд░ीрдд рджिрд╢ा рдоें рдЕрд░्рдеाрдд् рдХ्рд░ेрддा рд╕े рд╡िрдХ्рд░ेрддा рдХी рдУрд░ рдк्рд░рд╡ाрд╣िрдд рд╣ोрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 10.
рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рдмैंрдХ рдХी рдкрд░िрднाрд╖ा рджीрдЬिрдП।
рдЙрдд्рддрд░:
рд╕ाрдоाрди्рдп рдмैंрдХिंрдЧ рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдмैंрдХों рдХो рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рдмैंрдХ рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЗрди рдмैंрдХों рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рдХी рдЕрд▓्рдкрдХाрд▓ीрди рд╡िрдд्рддीрдп рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдУं рдХी рдкूрд░्рддि рдХрд░рдиा рд╣ै। рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рдмैंрдХ рдзрди рдЬрдоा рдХрд░рдиे, рдЛрдг рджेрдиे, рдмैंрдХों рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рдПрд╡ं рднुрдЧрддाрди рдХрд░рдиे рддрдеा рдПрдЬेंрд╕ी рд╕ंрдмंрдзी рдЕрдиेрдХ рдХाрдо рдХрд░рддे рд╣ैं।

рдк्рд░рд╢्рди 11.
рдмाрдЬाрд░ рдХीрдордд рдкрд░ рд╢ुрдж्рдз рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж рдХी рдкрд░िрднाрд╖ा рджें।
рдЙрдд्рддрд░:
рдмाрдЬाрд░ рдХीрдорддों рдкрд░ рд╢ुрдж्рдз рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж (NDPmp) рдХा рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рдоें рдПрдХ рджेрд╢ рдХी рдШрд░ेрд▓ू рд╕ीрдоाрдУं рдоें рдиिрд╡ाрд╕िрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрдд्рдкाрджिрдд рдЕрди्рддिрдо рд╡рд╕्рддुрдУं рдПрд╡ं рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рдоौрдж्рд░िрдХ рдоूрд▓्рдп рд╕े рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рд╕े рд╕्рдеिрд░ рдкूँрдЬी рдХे рдЙрдкрднोрдЧ рдХो рдШрдЯा рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░

рдмाрдЬाрд░ рдХीрдордд рдкрд░ рд╢ुрдж्рдз рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж рдПрдХ рджेрд╢ рдХी рдШрд░ेрд▓ू рд╕ीрдоा рдоें рд╕ाрдоाрди्рдп рдиिрд╡ाрд╕िрдпों рддрдеा рдЧैрд░-рдиिрд╡ाрд╕िрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдПрдХ рд▓ेрдЦा рд╡рд░्рд╖ рдоें рдЙрдд्рдкाрджिрдд рдЕрди्рддिрдо рд╡рд╕्рддुрдУं рддрдеा рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рдмाрдЬाрд░ рдоूрд▓्рдп рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рд╕े рдШिрд╕ाрд╡рдЯ рдоूрд▓्рдп рдШрдЯा рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рдмाрдЬाрд░ рдХीрдордд рдкрд░ рд╢ुрдж्рдз рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж = рдмाрдЬाрд░ рдХीрдордд рдкрд░ рд╕рдлрд▓ рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж – рдкूँрдЬी рдХा рдЙрдкрднोрдЧ рдпा рдШिрд╕ाрд╡рдЯ рд╡्рдпрдп
NDPmp = GDPmp – Depreciation

рдк्рд░рд╢्рди 12.
рдФрд╕рдд рдмрдЪрдд рдк्рд░рдХृрддि рд╕े рдХ्рдпा рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдФрд╕рдд рдмрдЪрдд рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдПрдХ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рдЖрдп рддрдеा рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХे рдПрдХ рджिрдП рд╣ुрдП рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдХुрд▓ं рдмрдЪрдд рдФрд░ рдХुрд▓ рдЖрдп рдХा рдЕрдиुрдкाрдд рд╣ै। рдл्рд░ीрдЬрд░ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, “рдФрд╕рдд рдмрдЪрдд рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि, рдмрдЪрдд рдФрд░ рдЖрдп рдХा рдЕрдиुрдкाрдд рд╣ै।”
Bihar Board 12th Business Economics Important Questions Short Answer Type Part 2, 2

рдк्рд░рд╢्рди 13.
рдоांрдЧ рдХी рдХीрдордд-рд▓ोрдЪ рдХी рдкрд░िрднाрд╖ा рджीрдЬिрдП।
рдЙрдд्рддрд░:
рдоाँрдЧ рдХी рд▓ोрдЪ рдХी рдзाрд░рдгा рдпрд╣ рдмрддाрддी рд╣ै рдХि рдХीрдордд рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХिрд╕ी рд╡рд╕्рддु рдХी рдоाँрдЧ рдоें рдХिрд╕ рдЧрддि рдпा рджрд░ рд╕े рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╣ोрддा рд╣ै। рдпрд╣ рд╡рд╕्рддु рдХी рдХीрдордд рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рдк्рд░рддि рдоाँрдЧ рдХी рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдпा рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓рддा рдХो рджрд░्рд╢ाрддी рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 14.
рдПрдХ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рдХिрди्рд╣ीं рддीрди рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХा рдиाрдо рдмрддाрдпें।
рдЙрдд्рддрд░:
рдПрдХ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рддीрди рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं-

  • рдХ्рдпा рдЙрдд्рдкाрджрди рдХिрдпा рдЬाрддा рддрдеा рдХिрддрдиी рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЙрдд्рдкाрджрди рдХिрдпा рдЬाрдП।
  • рдЙрдд्рдкाрджрди рдХैрд╕े рдХिрдпा рдЬाрдП ?
  • рдЙрдд्рдкाрджрди рдХिрд╕рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрдП ?

рдк्рд░рд╢्рди 15.
рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рд╕े рдЖрдк рдХ्рдпा рд╕рдордЭрддे рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░:
рд╡рд╕्рддु рд╡िрд╢ेрд╖ рдоें рдХिрд╕ी рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╡िрд╢ेрд╖ рдХी рд╕ंрддुрд╖्рдЯि рдХी рдиिрд╣िрдд рдХ्рд╖рдорддा рдЕрдерд╡ा рд╢рдХ्рддि рдХा рдиाрдо рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рд╣ै। рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдЗрдЪ्рдЫा рдХी рддीрд╡्рд░рддा рдХा рдлрд▓рди рд╣ोрддी рд╣ैं। рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдПрдХ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдзाрд░рдгा рд╣ै рдЬो рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдХे рдоाрдирд╕िрдХ рджрд╢ा рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 16.
рдЙрдкрднोрдЧ рдлрд▓рди рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░ें।
рдЙрдд्рддрд░:
рдХीрди्рд╕ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХिрд╕ी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХा рдХुрд▓ рдЙрдкрднोрдЧ рд╡्рдпрдп рдоुрдЦ्рдп рд░ूрдк рд╕े рдЖрдп рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддा рд╣ै рдЕрдерд╡ा рдпрд╣ рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рдЙрдкрднोрдЧ рдЖрдп рдХा рдлрд▓рди рд╣ै। рдЕрд░्рдеाрдд् C = f(y)

рдЕрд░्рдеाрдд् рдЙрдкрднोрдЧ (c) рдЖрдп (y) рдХा рдлрд▓рди рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЙрдкрднोрдЧ рдПрд╡ं рдЖрдп рдХा рд╕ंрдмंрдз рдЙрдкрднोрдЧ рдлрд▓рди рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै। рдЙрдкрднोрдЧ рдлрд▓рди рдмрддाрддा рд╣ै рдХि рдЖрдп рдХे рд╕्рддрд░ рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЙрдкрднोрдЧ рдоें рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЖрдп рдХे рдЕंрд╢рддः рдмрдв़рдиे рдкрд░ рдЙрдкрднोрдЧ рд╡्рдпрдп рдХी рд╡ृрдж्рдзि рдЖрдп рдХी рд╡ृрдж्рдзि рд╕े рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 17.
рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╡рд╕्рддु рдХी рдХीрдордд рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХा рд╡рд╕्рддु рдХी рдоांрдЧ рдкрд░ рдХ्рдпा рдк्рд░рднाрд╡ рдкрдб़рддा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рд╡рд╕्рддुрдПँ рддрдм рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ोрддी рд╣ै рдЬрдм (i) рдПрдХ рд╡рд╕्рддु : рдХी рдХीрдордд рджूрд╕рд░ी рд╡рд╕्рддु (y) рдХी рдоॉрдЧ рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рддी рд╣ै рдЕрдерд╡ा (ii) рдПрдХ рд╡рд╕्рддु рдХी рдоाँрдЧ рджूрд╕рд░ी рд╡рд╕्рддु рдХी рдоाँрдЧ рдоें рд╡ृрдж्рдзि рдпा рдХрдоी рд▓ाрддी рд╣ै рд╕ंрд░्рдмोрдзрдд рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рдХीрдордд рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЙрд╕рдХी рдоाँрдЧ рдоें рдХрдоी рдЖрддी рд╣ै рдЬрдмрдХि рдХीрдордд рдоें. рдХрдоी рдЖрдиे рдкрд░ рдоाँрдЧ рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 18.
рдХिрди्рд╣ीं рддीрди рд╡рд╕्рддुрдУं рдХा рдиाрдо рдмрддाрдпें рдЬिрдирдХी рдоाँрдЧ рд▓ोрдЪрджाрд░ рд╣ो।
рдЙрдд्рддрд░:
рддीрди рд▓ोрдЪрджाрд░ рд╡рд╕्рддुрдпें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं-
(a) рд░рдбिрдпो (b) рдЯेрд▓ीрд╡िрдЬрди (c) рд╕्рдХूрдЯрд░।

рд╕्рдеाрдиाрдкрди्рди рд╡рд╕्рддुрдУं рдоें рд╕े рдПрдХ рд╡рд╕्рддु рдХी рдоाँрдЧ рддрдеा рджूрд╕рд░ी рд╡рд╕्рддु рдХी рдХीрдордд рдоें рдзрдиाрдд्рдордХ рд╕ंрдмंрдз рд╣ोрддा рд╣ै рдЕрд░्рдеाрдд् рдПрдХ рд╡рд╕्рддु рдХी рдХीрдордд рдмрдв़рдиे рдкрд░ рдЙрд╕рдХी рд╕्рдеाрдиाрдкрди्рди рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рдоाँрдЧ рдмрдв़рддी рд╣ै рддрдеा рдХीрдордд рдХрдо рд╣ोрдиे рдкрд░ рдоाँрдЧ рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै।

рдкूрд░рдХ рд╡рд╕्рддुрдУं рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдПрдХ рд╡рд╕्рддु рдХी рдХीрдордд рдмрдв़рдиे рдкрд░ рдЙрд╕рдХी рдкूрд░рдХ рд╡рд╕्рддु рдХी рдоाँрдЧ рдХрдо рд╣ो рдЬाрдПрдЧी рддрдеा рдХीрдордд рдХрдо рд╣ो рдЬाрдиे рдкрд░ рдкूрд░рдХ рд╡рд╕्рддु рдХी рдоाँрдЧ рдмрдв़ рдЬाрдПрдЧी।

рдк्рд░рд╢्рди 19.
рдоाँрдЧ рдоें рд╡िрд╕्рддाрд░ рдПрд╡ं рд╡ृрдж्рдзि рдоें рдЕрди्рддрд░ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░ें।
рдЙрдд्рддрд░:
рдоाँрдЧ рдоें рд╡िрд╕्рддाрд░ рдПрд╡ं рд╡ृрдж्рдзि рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЕрди्рддрд░ рд╣ैं-
рдоाँрдЧ рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░:

  1. рдпрд╣ рдПрдХ рдРрд╕ी рджрд╢ा рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдЕрди्рдп рдмाрддों рдХे рд╕рдоाрди рд░рд╣рдиे рдкрд░ рдХेрд╡рд▓ рдХीрдордд рдоें рдХрдоी рдХे рдХाрд░рдг рд╡рд╕्рддु рдХी рдоांрдЧ рдмрдв़ рдЬाрддी рд╣ै।
  2. рдЗрд╕рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рд╡рд╕्рддु рдХी рдХрдо рдХीрдордд рдкрд░ рд╡рд╕्рддु рдХी рдЕрдзिрдХ рдоांрдЧ।
  3. рдоाँрдЧ рд╡рдХ्рд░ рдкрд░ рдКрдкрд░ рд╕े рдиीрдЪे рдХी рдУрд░ рд╕ंрдЪрд▓рди рд╣ोрддा рд╣ै।
  4. рдоाँрдЧ рд╡рдХ्рд░ рдирд╣ीं рдмрджрд▓рддा।

рдоाँрдЧ рдоें рд╡ृрдж्рдзि:

  1. рдпрд╣ рдПрдХ рдРрд╕ी рджрд╢ा рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдХीрдордд рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдЕрди्рдп рдШрдЯрдХों рдХे рдХाрд░рдг рд╡рд╕्рддु рдХी рдоांрдЧ рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै।
  2. рдЗрд╕рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рд╡рд╕्рддु рдХी рдЙрд╕ी рдХीрдордд рдкрд░ рдЕрдзिрдХ рдоांрдЧ рдЕрдерд╡ा рдКँрдЪी рдХीрдордд рдкрд░ рд╡рд╕्рддु рдХी рдЙрддрдиी рд╣ी рдоांрдЧ।
  3. рдоाँрдЧ рд╡рдХ्рд░ рджाрдпें рдпा рдКрдкрд░ рдХी рдУрд░ рд╕्рдеाрдиाрди्рддрд░िрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।
  4. рдоाँрдЧ рд╡рдХ्рд░ рдмрджрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 20.
рдоाँрдЧ рдХी рд▓ोрдЪ рдХो рдоाрдкрдиे рдХी рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╡िрдзि рдХ्рдпा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдЗрд╕ рд░ीрддि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдоाँрдЧ рдХी рд▓ोрдЪ рдХा рдЕрдиुрдоाрди рд▓рдЧाрдиे рдХे рд▓िрдП рдоाँрдЧ рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЖрдиुрдкाрддिрдХ рдпा рдк्рд░рддिрд╢рдд рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХी рднाрдЧ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
Bihar Board 12th Business Economics Important Questions Short Answer Type Part 2, 3

рдк्рд░рд╢्рди 21.
рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд╕े рдХ्рдпा рд╕рдордЭрддे рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдкूँрдЬीрд╡ाрджी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╡ैрд╕ा рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдкूँрдЬीрд╡ाрджी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рдЖрд░्рдеिрдХ рдкрд╣рд▓ू рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдкूँрдЬीрд╡ाрджी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХा рдРрд╕ा рд░ूрдк рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдкूँрдЬीрд╡ाрдж рдХे рд▓рдХ्рд╖рдг рдпा рдЙрд╕рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдУं рдХे рдмाрд░े рдоें рдЕрдз्рдпрдпрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдкूँрдЬीрд╡ाрджी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рдкूँрдЬीрдкрддिрдпों рдХी рдк्рд░рдзाрдирддा рд░рд╣рддी рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдкрд░ рдкूрд░्рдг рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдкूँрдЬी рдиिрдЬी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╡्рдпाрдкाрд░ рдФрд░ рдЙрдж्рдпोрдЧ рдзंрдзे рдЪрд▓ाрдпे рдЬाрддे рд╣ैं।

рдк्рд░рд╢्рди 22.
рдШрдЯрддी рд╣ुрдИ рд╕ीрдоाрди्рдд рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдХा рдиिрдпрдо рд╕рдордЭाрдЗрдП।
рдЙрдд्рддрд░:
рдШрдЯрддी рд╣ुрдИ рд╕ीрдоांрдд рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдХा рдиिрдпрдо рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХा рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рддрдеा рдЖрдзाрд░рднूрдд рдиिрдпрдо рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдвंрдЧ рд╕े рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдЧोрд╕рди рдиे рдХी рдеी। рдмाрдж рдоें рдоाрд░्рд╢рд▓ рдиे рдЗрд╕ рдиिрдпрдо рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХिрдпा। рдпрд╣ рдиिрдпрдо рдЗрд╕ рдоाрди्рдпрддा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै рдХि рдЬैрд╕े-рдЬैрд╕े рдХोрдИ рд╡्рдпрдХ्рддि рдПрдХ рд╡рд╕्рддु рдХो рдЕрдзिрдХाрдзिрдХ рдЗрдХाрдЗрдпों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдиा рдЬाрддा рд╣ै рд╡ैрд╕े-рд╡ैрд╕े рдЙрд╕ рд╡рд╕्рддु рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдХी рддीрд╡्рд░рддा рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕ рдХाрд░рдг рдЙрд╕ рд╡рд╕्рддु рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╕ीрдоांрдд рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рднी рдЧिрд░рддी рдЬाрддी рд╣ै। рдоाрд░्рд╢рд▓ рдиे рдЗрд╕ рдиिрдпрдо рдХी рдкрд░िрднाрд╖ा рдЗрди рд╢рдм्рджों рдоें рдХी рд╣ै-“рдХिрд╕ी рдордиुрд╖्рдп рдХी рдоाрдд्рд░ा рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрдиे рд╕े рдЬो рдЕрдзिрдХ рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡ृрдж्рдзि рдХे рд╕ाрде рдШрдЯрддा рдЬाрддा рд╣ै।” рд╕ंрдХ्рд╖ेрдк рдоें, рдЬрдм рдПрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдкрдиी рдХिрд╕ी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдХी рд╕ंрддुрд╖्рдЯि рдХिрд╕ी рдПрдХ рд╡рд╕्рддु рдХी рдЗрдХाрдЗрдпों рдХे рдиिрд░рди्рддрд░ рдЙрдкрднोрдЧ рд╕े рдХрд░рддा рд╣ै рддो рд╣рд░ рдЕрдЧрд▓ी рдЗрдХाрдИ рд░. рдоिрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдЕрд░्рдеाрдд् рд╕ीрдоांрдд рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдЧिрд░рддी рдЪрд▓ी рдЬाрддी рд╣ै। рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें рдЗрд╕ рдЖрд░्рдеिрд╡ рдк्рд░рд╡ृрддि рдЕрдерд╡ा рдиिрдпрдо рдХो рд╕ीрдоांрдд рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рд╣्рд░ाрд╕ рдиिрдпрдо рдХрд╣рддे рд╣ैं।

рдк्рд░рд╢्рди 23.
рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдШाрдЯा рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै ? рдЗрд╕ рдШाрдЯे рдоें рдХ्рдпा рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░:
рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡्рдпрдп рдФрд░ рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдЖрдп рдХे рдЕрди्рддрд░ рдХो рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдШाрдЯा рдХрд╣рддे рд╣ैं। рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдк्рд░ाрдк्рддिрдпः рдоें рдХрд░ рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдФрд░ рдЧैрд░-рдХрд░ рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рджोрдиों рдХो рд╣ी рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡्рдпः рдоें рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдЦाрддे рдкрд░ рдпोрдЬрдиा рд╡्рдпрдп рдФрд░ рдЧैрд░-рдпोрдЬрдиा рд╡्рдпрдп рджोрдиों рдХो рд╣ी рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рд░ाрдЬрд╕्: рдШाрдЯे рдоें рдкूंрдЬीрдЧрдд рдк्рд░ाрдк्рддिрдпों рдПрд╡ं рдкूंрдЬीрдЧрдд рд╡्рдпрдп рдХी рдорджें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддी।
рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдШाрдЯा = рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡्рдпрдп – рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдк्рд░ाрдк्рддिрдпाँ
= (рдпोрдЬрдиा + рдЧैрд░ рдпोрдЬрдиा рд╡्рдпрдп) – (рдХрд░ рд░ाрдЬрд╕्рд╡ + рдЧैрд░ рдХрд░ рд░ाрдЬрд╕्рд╡)

рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдШाрдЯा рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдк्рд░ाрдк्рддिрдпाँ рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡्рдпрдп рд╕े рдХрдо рд╣ैं рдЬिрд╕рдХी рдкूрд░्рддि рд╕рд░рдХाрд░ рдХो рдЙрдзाрд░ рд▓ेрдХрд░ рдЕंрдерд╡ा рдкрд░िрд╕рдо्рдкрдд्рддिрдпों рдХो рдмेрдЪрдХрд░ рдкूрд░ी рдХрд░рдиी рдкрдб़ेрдЧी। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдШाрдЯे рдХे рдкрд░िрдгाрдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдпा рддो рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рджाрдпिрдд्рд╡ों рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै рдЕрдерд╡ा рдЗрд╕рдХी рдкрд░िрд╕рдоा рдирдпों рдоें рдХрдоी рдЖ рдЬाрддी рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 24.
рдкूрд░्рдг рд░ोрдЬ़рдЧाрд░ рд╕ंрддुрд▓рди рдФрд░ рдЕрдкूрд░्рдг рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕ंрддुрд▓рди рдоें рднेрдж рдХрд░ें।
рдЙрдд्рддрд░:

  • рдкूрд░्рдг рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕ंрддुрд▓рди рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╕ंрд╕ाрдзрдиों рдХा рдЕрдкрдиी рдЕрди्рддिрдо рд╕ीрдоा рдиः рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ोрддा рд╣ै рдЬрдмрдХि рдЕрдкूрд░्рдг рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдоें рд╕ंрд╕ाрдзрдиों рдХा рдЕंрддिрдо рд╕ीрдоा рддрдХ рдк्рд░рдпोрдЧ рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै।
  • рдкूрд░्рдг рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕ंрддुрд▓рди рд╕рдордЧ्рд░ рдЖрдкूрд░्рддि рдХी рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рд╕ंрдХрд▓्рдкрдиा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै। рдЕрдкूрд░्рдг рдЧेрди рд░ рд╕рди्рддुрд▓рди рд╕рдордЧ्рд░ рдЖрдкूрд░्рддि рдХे рдЬिрдпрди рд╕рдХрд▓्рдкрдиा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै।
  • рдкूрд░्рдг рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕ंрддुрд▓рди рдХे рджो рдЖрдзाрд░ рд╣ैं-‘рд╕े’ рдХा рдмाрдЬाрд░ рдиिрдпрдо рддрдеा рдордЬрджुрд░ी рдХीрдордд рдирдн्рдпा рд╣ैं рдЬрдмрдХि рдЕрдкूрд░्рдг рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕ंрддुрд▓рди рдХे рджो рдЖрдзाрд░ рд╣ैं рдордЬрджूрд░ी рдХीрдордд рдЕрдирдо्рдпрддा рддрде: рд╢्рд░рдо рдХी рд╢ि. рд╕ीрдоांрдд рдЙрдд्рдкाрджिрддा।

рдЪिрдд्рд░ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рднी рджोрдиों рдЕрд╡рд╕्рдеाрдУं рдХो рджрд░्рд╢ाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै –

Bihar Board 12th Business Economics Important Questions Short Answer Type Part 2, 4

рдк्рд░рд╢्рди 25.
рдоाँрдЧ рд╡рдХ्рд░ рдХ्рдпा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдЬрдм рдкाँрдЧ- рддाрд▓िрдХा рдХो рдПрдХ рд░ेрдЦाрдЪिрдд्рд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд╡्рдпрдХ्рдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддो рдЗрд╕े рдоाँрдЧ рд╡рдХ्рд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдоाँрдЧ рд╡рдХ्рд░ рдпрд╣ рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै рдХि рд╡िрднिрди्рди рдХीрдорддों рдкрд░ рдХिрд╕ी рд╡рд╕्рддु рдХी рдХिрддрдиी рдоाрдд्рд░ाрдПँ рдЦрд░ीрджी рдЬाрдПंрдЧी। рдоाँрдЧ рд╡рдХ्рд░ рдХा рдЭुрдХाрд╡ рдКрдкрд░ рд╕े рдиीрдЪे рджाрд╣िрдиी рдУрд░ рд╣ोрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 26.
рдЙрдд्рдкाрджрди рдХी рд▓ाрдЧрддों рд╕े рдЖрдк рдХ्рдпा рд╕рдордЭрддे рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдПрдХ рдЙрдд्рдкाрджрдХ рдЙрдд्рдкाрджрди рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рдЬिрди рдЖрдЧрддों рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рддा рд╣ै, рд╡े рдЙрдд्рдкाрджрди рдХे рд╕ाрдзрди рдпा рдХाрд░рдХ рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ैं। рдЗрди рдЖрдЧрддों рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рдкाрджрдХ рдЕрдерд╡ा рдлрд░्рдо рдХो рдЗрдирдХी рдХीрдордд рдЪुрдХाрдиी рдкрдб़рддी рд╣ै। рдЗрд╕े рдЙрдд्рдкाрджрди рдХी рд▓ाрдЧрдд рдХрд╣рддे рд╣ैं।

рдк्рд░рд╢्рди 27.
рд╢ुрдж्рдз рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЙрдд्рдкाрдж рдХ्рдпा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдХुрд▓ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЙрдд्рдкाрдж рдХिрд╕ी рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рдоें рдЙрдд्рдкाрджिрдд рд╕рднी рд╡рд╕्рддुрдУं рдФрд░ рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рдоौрдж्рд░िрдХ рдоूрд▓्рдп рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдХुрд▓ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЙрдд्рдкाрдж рдоें рд╕े рдШिрд╕ाрд╡рдЯ рдЖрджि рд╡्рдпрдп рдХे рд╡िрднिрди्рди рдорджों рдХो рдШрдЯाрдиे рдХे рдмाрдж рдЬो рд╢ेрд╖ рдмрдЪрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╢ुрдж्рдз рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЙрдд्рдкाрдж рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 28.
рдЙрдд्рдкाрджрди рдХे рдЪाрд░ рдХाрд░рдХ рдХौрди-рдХौрди рд╕े рд╣ैं рдФрд░ рдЗрдирдоें рд╕े рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдХे рдкाрд░िрд╢्рд░рдоिрдХ рдХो рдХ्рдпा рдХрд╣рддे рд╣ैं ?
рдЙрдд्рддрд░:
рднूрдоि, рд╢्рд░рдо, рдкूँрдЬी рдФрд░ рдЙрдж्рдпрдо рдЙрдд्рдкाрджрди рдХे рдЪाрд░ рдХाрд░рдХ рд╣ैं। рдЗрди рдХाрд░рдХों рдпा рд╕ाрдзрдиों рдХे рд╕рд╣рдпोрдЧ рд╕े рд╣ी рд╡рд╕्рддुрдУं рдФрд░ рд╕ेрд╡ाрдУं рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрдирдоें рднूрдоि рдХे рдкाрд░िрд╢्рд░рдоिрдХ рдХो рд▓рдЧाрди, рд╢्рд░рдо рдХे рдкाрд░िрд╢्рд░рдоिрдХ рдХो рдордЬрджूрд░ी, рдкूँрдЬी рдХे рдкाрд░िрд╢्рд░рдоिрдХ рдХो рдм्рдпाрдЬ рддрдеा рдЙрдж्рдпрдо рдХे рдкाрд░िрд╢्рд░рдоिрдХ рдХो рдм्рдпाрдЬ рдХрд╣рддे рд╣ैं।

рдк्рд░рд╢्рди 29.
“рдк्рд░рднाрд╡ी рдоाँрдЧ’ рдХ्рдпा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рдк्рд░рднाрд╡ी рдЕрдерд╡ा рдк्рд░рднाрд╡рдкूрд░्рдг рдоाँрдЧ рдХिрд╕ी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рд╕ंрдкूрд░्рдг рдоाँрдЧ рд╣ोрддी рд╣ै। рд╕ंрдкूрд░्рдг рдЕрдерд╡ा рдк्рд░рднाрд╡ी рдоाँрдЧ рдоें рджो рддрдд्рдд्рд╡ рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं- рдЙрдкрднोрдЧ рдХी рдоाँрдЧ рддрдеा рд╡िрдиिрдпोрдЧ рдХी рдоाँрдЧ। рдХेрди्рд╕ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХो рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рдиेрд╡ाрд▓ा рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рддрдд्рдд्рд╡ рдк्рд░рднाрд╡рдкूрд░्рдг рдоाँрдЧ рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 30.
рдПрдХ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рддीрди рдЖрдзाрд░рднूрдд рдЖрд░्рдеिрдХ рдХ्рд░िрдпाрдПं рдмрддाрдЗрдпे।
рдЙрдд्рддрд░:
рдПрдХ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рддीрди рдЖрдзाрд░рднूрдд рдЖрд░्рдеिрдХ рдХ्рд░िрдпाрдПँ рд╣ैं-

  • рдЙрдд्рдкाрджрди-рдЙрдд्рдкाрджрди рд╡рд╣ рдЖрд░्рдеिрдХ рдХ्рд░िрдпा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоूрд▓्рдп рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд╣ोрддा рд╣ै рдЕрдерд╡ा рд╡рд░्рддрдоाрди рд╡рд╕्рддुрдУं рдХे рдоूрд▓्рдп рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ैं।
  • рдЙрдкрднोрдЧ-рдЙрдкрднोрдЧ рд╡рд╣ рдЖрд░्рдеिрдХ рдХ्рд░िрдпा рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдПрд╡ं рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдУं рдХी рд╕ंрддुрд╖्рдЯि рдХे рд▓िрдП рд╡рд╕्рддुрдУं рдПрд╡ं рд╕ेрд╡ाрдУं рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдиिрд╡ेрд╢-рдПрдХ рд▓ेрдЦा рд╡рд░्рд╖ рдХी рд╕рдордпाрд╡рдзि рдоें рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рднौрддिрдХ рдкूँрдЬी рдХे рд╕्рдЯाрдХ рдоें рд╡ृрдж्рдзि рдХो рдкूँрдЬी рдиिрд░्рдоाрдг рдпा рдиिрд╡ेрд╢ рдХрд╣рддे рд╣ैं।

рдк्рд░рд╢्рди 31.
рддрд░рд▓рддा рдкाрд╢ рдХ्рдпा рд╣ै ?
рдЙрдд्рддрд░:
рддрд░рд▓рддा рдкाрд╢ рд╡рд╣ рд╕्рдеिрддि рд╣ोрддी рд╣ै рдЬрд╣ाँ рд╕рдЯ्рдЯा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХे рд▓िрдП рдоुрдж्рд░ा рдХी рдоाँрдЧ рдкूрд░्рдгрддрдпा рд▓ोрдЪрджाрд░ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै। рддрд░рд▓рддा рдкाрд╢ рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдм्рдпाрдЬ рджрд░ рдмिрдиा рдмрдв़ाрдпे рдпा рдШрдЯाрдпे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЕрди्рддःрдХ्рд╖ेрдкिрдд рдоुрдж्рд░ा рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░ рд▓िрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 32.
рд╕ीрдоाрди्рдд рдЙрдд्рдкाрдж (MP) рдПрд╡ं рдХुрд▓ рдЙрдд्рдкाрджрди (TP) рдоें рд╕्рдмंрдз рдмрддрд▓ाрдЗрдП।
рдЙрдд्рддрд░:
рд╕ीрдоाрди्рдд рдЙрдд्рдкाрдж рдПрд╡ं рдХुрд▓ рдЙрдд्рдкाрдж рдоें рд╕ंрдмंрдз :

  • рдЬрдм рдХुрд▓ рдЙрдд्рдкाрдж рддेрдЬी рд╕े рдмрдв़рддा рд╣ै, рд╕ीрдоाрди्рдд рдЙрдд्рдкाрдж рднी рдмрдв़рддा рд╣ै।
  • рдЬрдм рдХुрд▓ рдЙрдд्рдкाрдж рдЕрдзिрдХрддрдо рд╣ोрддा рд╣ै, рддрдм рд╕ीрдоाрди्рдд рдЙрдд्рдкाрдж рд╢ूрди्рдп рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдЬрдм рдХुрд▓ рдЙрдд्рдкाрдж рдШрдЯрддा рд╣ै, рд╕ीрдоाрди्рдд рдЙрдд्рдкाрдж рдЛрдгाрдд्рдордХ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдЬрдм рдХुрд▓ рдЙрдд्рдкाрдж рдШрдЯрддी рджрд░ рд╕े рдмрдв़рддा рд╣ै, рд╕ीрдоाрди्рдд рдЙрдд्рдкाрдж рдХрдо рд╣ोрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 33.
рд╕рдХрд▓ рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПं рдмрддрд▓ाрдЗрдП।
рдЙрдд्рддрд░:
рдПрдХ рджेрд╢ рдХी рдШрд░ेрд▓ू рд╕ीрдоा рдоें рдЙрдд्рдкाрджिрдд рд╕рдорд╕्рдд рдЕंрддिрдо рд╡рд╕्рддुрдУं рдПрд╡ं рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рдмाрдЬाрд░ рдоूрд▓्рдп рдХो рд╕рдХрд▓ рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж (GDPMP) рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдпे рдПрдХ рд▓ेрдЦा рд╡рд░्рд╖ рдХे рд▓िрдП рдЖрдХрд▓िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдоूрд▓्рдп рд╣्рд░ाрд╕ рдпा рд╕्рдеिрд░ рдкूँрдЬी рдкрджाрд░्рдеों рдХे рдЙрдкрднोрдЧ рдХा рдоूрд▓्рдп рднी рд╢ाрдоिрд▓ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдоाрдкрди рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рдХीрдорддों рдкрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 34.
рди्рдпрдирддрдо рдХीрдордд (рд╕рдорд░्рдерди рдорд▓्рдп) рд╕े рдХ्рдпा рдЖрд╢рдп рд╣ै?
рдЙрдд्рддрд░:
рдЬрдм рдХрднी рд╕рд░рдХाрд░ рдРрд╕ा рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рддी рд╣ै рдХि рдПрдХ рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдмाрдЬाрд░ рдоें рдоाँрдЧ рдФрд░ рдкूрд░्рддि рдХी рд╢рдХ्рддिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХीрдорддों, рдЙрдд्рдкाрджрдХों рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдЙрдЪिрдд рдирд╣ीं рд╣ै рддрдм рдЙрдд्рдкाрджрдХों рдХे рд╣िрддों рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ рдПрдХ рди्рдпूрдирддрдо рдХीрдордд рдХी рдШोрд╖рдгा рдХрд░рддी рд╣ै। рдЗрд╕े рд╕рдорд░्рдерди рдХीрдордд рдХрд╣ा рдЖрддा рд╣ै। рдЖрдЬрдХрд▓ рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд╣िрддों рдХा рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдЖрдо рдмाрдд рд╣ो рдЧрдпी рд╣ै। рдпрджि рдХृрд╖ि рдЙрдд्рдкाрджों рдХी рдХीрдорддों рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी рдЬाрддी рд╣ै। рдпрд╣ी рдХाрд░рдг рд╣ै рдХि рд╕рд░рдХाрд░ рдХрдИ рдХृрд╖ि рдЙрдд्рдкाрджों рдХे рд▓िрдП рди्рдпूрдирддрдо рдХीрдордд рдпा рд╕рдорд░्рдерди рдоूрд▓्рдп рдХी рдШोрд╖рдгा рдХрд░рддी рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди 35.
рдЙрдкрднोрдЧ рдлрд▓рди рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░ें।
рдЙрдд्рддрд░:
рдЙрдкрднोрдЧ рдлрд▓рди рдХुрд▓ рдЖрдп рдПрд╡ं рдХुрд▓ рдЙрдкрднोрдЧ рд╡्рдпрдп рдоें рдиिрд╣िрдд рд╕ंрдмंрдз рдХो рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдЙрдкрднोрдЧ (e) рдЖрдп (y) рдХा рдлрд▓рди рд╣ैं। рдЗрд╕े рдиिрдо्рди рд╕рдоीрдХрд░рдг рдж्рд╡ाрд░ा рд╡्рдпрдХ्рдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै-
c – f (y)
рдЬрд╣ाँ c = рдЙрдкрднोрдЧ рд╡्рдпрдп, f = рдлрд▓рди, y= рдЖрдп рдХा рд╕्рддрд░

рдЙрдкрднोрдЧ рдлрд▓рди рдмрддाрддा рд╣ै рдХि рдЖрдп рдХे рд╕्рддрд░ рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЙрдкрднोрдЧ рдоें рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдЖрдп рдХे рдЙрдд्рддрд░ोрдд्рддрд░ рдмрдв़рдиे рдкрд░ рдЙрдкрднोрдЧ рд╡्рдпрдп рдХी рд╡ृрдж्рдзि рдЖрдп рдХी рд╡ृрдж्рдзि рд╕े рдХрдо рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं।

Previous Post Next Post